Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davası: Miras Hakkınızı Koruma Yöntemleri

Muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil davası, miras hukukunda önemli bir yer tutan ve mirasçıların haklarını korumayı amaçlayan bir dava türüdür. Halk arasında “mirastan mal kaçırma davası” olarak da bilinen bu dava, miras bırakanın (muris), mirasçılardan bir veya birkaçını mirasından mahrum bırakmak amacıyla yaptığı muvazaalı işlemleri konu alır. Bu dava ile miras bırakanın mirasçılardan kaçırmak amacıyla yaptığı taşınmaz devir işlemleri geçersiz kılınarak, taşınmazların mirasçılar adına yeniden tescil edilmesi sağlanır.

Muris Muvazaasının Hukuki Dayanağı

Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davaları, Türk Medeni Kanunu’nun 706. maddesi, Türk Borçlar Kanunu’nun 237. maddesi ve Tapu Kanunu’nun 26. maddesi ile Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına dayanır. Bu düzenlemelere göre, taşınmaz mülkiyetinin devri ancak resmi şekilde düzenlenmiş bir sözleşme ile mümkündür. Ancak miras bırakan, taşınmazını mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla bağışlamak isterken, bu işlemi tapuda satış olarak gösterdiğinde, bu işlem muvazaalı (gizli) bir işlem olarak değerlendirilir. Muvazaalı işlemler ise geçersizdir ve bu durumda tapu iptali ve tescil davası açılarak taşınmazların mirasçılar adına yeniden tescili talep edilebilir.

Davanın Şartları ve İspat Yükü

Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davalarında belirli şartların yerine getirilmiş olması gerekmektedir. Bu şartlar şunlardır:

1. Miras Bırakanın Taşınmazı Devretmiş Olması: Miras bırakanın taşınmazını mirasçılardan birine veya üçüncü bir kişiye devretmiş olması gerekir. Bu devir işlemi tapuda resmi şekilde yapılmış olmalıdır.
2. Gerçek İradenin Bağış Olması: Miras bırakanın asıl amacı taşınmazı bağışlamak iken, tapuda bu işlemi satış olarak göstermiş olmalıdır.
3. Muvazaa Amacı: Miras bırakan, bu işlemi mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapmış olmalıdır.

Bu davalarda ispat yükü, davacı mirasçıya aittir. Davacı, miras bırakanın mirasçılardan mal kaçırma amacı güttüğünü ve muvazaalı işlem yaptığını ispat etmek zorundadır. Yargıtay’ın içtihatlarına göre, miras bırakanın asıl iradesinin mirastan mal kaçırmak olduğunu kanıtlayan her türlü hukuka uygun delil kullanılabilir. Bu deliller arasında tanık ifadeleri, yazılı belgeler, tapu kayıtları, mesajlaşmalar, banka dekontları ve diğer belgeler yer alır.

Dava Açılabilecek Durumlar

Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davasını, saklı pay hakkı sahibi olsun ya da olmasın tüm yasal mirasçılar açabilir. Bu davayı açabilmek için miras bırakanın ölümü şarttır. Miras bırakan hayattayken böyle bir dava açılamaz, çünkü mirasçılar henüz miras haklarını kazanmış sayılmazlar.

Bu davada davalı ise, muvazaalı işlemle taşınmazı devralan kişi veya kişilerdir. Eğer taşınmaz, muvazaalı işlemle bir kişiye devredildikten sonra üçüncü bir kişiye satılmışsa, dava bu üçüncü kişiye de yöneltilebilir. Bu durumda üçüncü kişinin iyiniyetli olup olmadığı değerlendirilir.

Deliller ve İspat Araçları

Muris muvazaasına dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davalarında ispat yükü davacıya aittir. Miras bırakanın mirasçılardan mal kaçırma amacı güttüğünü ispatlamak için çeşitli deliller kullanılabilir. Bu deliller arasında:

• Tanık Beyanları: Miras bırakanın gerçek niyetini ve mirasçılardan mal kaçırma amacını tanık beyanları ile kanıtlamak mümkündür.
• Yazılı Belgeler ve Tapu Kayıtları: Miras bırakanın taşınmaz devir işlemi sırasında düzenlenen tapu kayıtları ve bu kayıtların dayandığı belgeler ispat aracı olarak kullanılabilir.
• Banka Dekontları: Satış işlemi sırasında ödenen bedelin gerçek değeri ile tapuda gösterilen bedel arasındaki fark, muvazaayı kanıtlayabilir.
• Mesajlaşmalar ve Diğer Yazılı Belgeler: Miras bırakan ve taşınmazı devralan kişi arasındaki yazışmalar, miras bırakanın gerçek niyetini ortaya koyabilir.
• Hava Görüntüleri ve Diğer Teknik Deliller: Taşınmazın durumunu gösteren hava görüntüleri veya diğer teknik deliller de kullanılabilir.

Bu delillerin hukuka uygun olarak elde edilmiş olması gerekmektedir. Aksi takdirde, hukuka aykırı olarak elde edilen deliller yargılamada dikkate alınmaz ve bu durum ceza ve hukuki sorumluluk doğurabilir.

Yetkili ve Görevli Mahkeme

Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Birden fazla taşınmazın dava konusu olması durumunda, bu taşınmazlardan herhangi birinin kayıtlı olduğu yer mahkemesi de yetkili olabilir.

Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler

Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davalarında zamanaşımı veya hak düşürücü süreler söz konusu değildir. Mirasçılar, murisin ölümünden itibaren herhangi bir zaman sınırlaması olmaksızın bu davayı açabilirler. Mülkiyet hakkı mutlak bir hak olduğundan, bu davaların açılması önünde bir süre kısıtlaması bulunmamaktadır.

Zorunlu veya İhtiyari Arabuluculuk

Muris muvazaası davalarında arabuluculuğa başvuru, dava şartı değildir. Dolayısıyla dava öncesinde zorunlu arabuluculuk yoluna başvurulması gerekmez. Ancak taraflar, kendi istekleriyle ihtiyari arabuluculuk yoluna başvurarak aralarındaki uyuşmazlığı çözebilirler.

Muris Muvazaası Halinde İleri Sürülebilecek Diğer Talepler

Muris muvazaası nedeniyle açılacak tapu iptali ve tescil davaları ile birlikte veya bu davaların akabinde başka talepler de ileri sürülebilir. Örneğin, eğer taşınmaz üçüncü bir kişiye satılmışsa, mirasçılar tazminat talebinde bulunabilir. Ayrıca, taşınmazın kullanıldığı süre için ecrimisil (haksız işgal tazminatı) talep edilebilir.

Bu taleplerin ileri sürülebilmesi için her bir somut olayın kendine özgü koşulları dikkate alınmalıdır. Örneğin, tapu iptali ve tescil davasının kabul edilmesi durumunda, tapu iptali ve tescil davasının açıldığı tarih, ecrimisil talebi açısından “intifadan men” şartının yerine getirildiği tarih olarak kabul edilir.

Tenkis Davası ile Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davasının Farkları

Muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil davası ile tenkis davası sıklıkla karıştırılmakta, ancak aralarında önemli farklar bulunmaktadır:

1. Talep Edilen Haklar: Tenkis davası, saklı pay hakkı ihlal edilen mirasçıların, saklı payları oranında hak talep etmeleri amacıyla açtıkları davadır. Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davası ise yasal miras payını koruma amacı taşır.
2. Davayı Açabilecek Kişiler: Tenkis davasını yalnızca saklı pay hakkı sahibi mirasçılar açabilirken, muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil davasını tüm yasal mirasçılar açabilir.
3. Hukuki İşlemler: Tenkis davasında, miras bırakanın gerçek ve görünen iradesi birbiriyle örtüşmektedir. Ancak muris muvazaası davasında, miras bırakan taşınmazını bağışlamak istemiş ancak bunu satış olarak göstermiştir.

Üçüncü Kişilerin Durumu

Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davalarında, taşınmazı sonradan edinen üçüncü kişilerin durumu da önemlidir. Türk Medeni Kanunu’nun 1023. maddesi uyarınca, tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya başka bir ayni hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur. Ancak üçüncü kişinin iyiniyetli olmadığını ispat eden durumlarda, bu kişilerin kazanımları geçersiz sayılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Muris muvazaası nedir?
   Muris muvazaası, miras bırakanın, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla taşınmazını gerçekte bağışlamak isteyip tapuda satış olarak göstermesidir.
2. Tapu iptali ve tescil davası nasıl açılır?
   Tapu iptali ve tescil davası, miras bırakanın ölümünden sonra, mirasçıların haklarını korumak amacıyla Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.
3. Bu davayı kimler açabilir?
   Bu davayı saklı pay hakkı sahibi olsun veya olmasın tüm yasal mirasçılar açabilir.
4. İspat yükü kime aittir?
   Bu davalarda ispat yükü davacı mirasçıya aittir. Davacı, miras bırakanın mirasçılardan mal kaçırma amacıyla hareket ettiğini ispat etmek zorundadır.
5. Zamanaşımı süresi var mı?
   Hayır, muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davalarında zamanaşımı süresi bulunmamaktadır.

Bu blog yazısında, muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil davalarının nasıl açılabileceği, hangi şartların gerektiği ve delillerin nasıl kullanılabileceği detaylı olarak ele alınmıştır. Mirasçılar, bu dava türü ile miras haklarını koruma altına alabilirler.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,