
Kıdem Tazminatı Hesaplaması
Kıdem Tazminatı Hesaplaması: Detaylar ve Örneklerle Açıklama
Kıdem tazminatı, işçilerin belirli süreler boyunca bir işverene bağlı olarak çalıştıkları süre karşılığında hak ettikleri önemli bir haktır. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için iş sözleşmesinin belirli şartlar altında sona ermesi ve işçinin en az bir yıl çalışmış olması gerekmektedir. Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan bağlılığını ve katkılarını ödüllendirmek amacıyla düzenlenmiştir ve işten çıkarılma, emeklilik veya askerlik gibi durumlarda işçiye ödenir. Ancak bazı durumlarda işçi kendi isteğiyle işten ayrıldığında da kıdem tazminatına hak kazanabilir. Bu yazıda kıdem tazminatı hesaplaması nasıl yapılır, hangi durumlarda işçi kıdem tazminatı alabilir ve kıdem tazminatı tavanı nedir gibi soruların yanıtlarını detaylı bir şekilde ele alacağız.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan hizmet süresi boyunca biriken ve iş akdinin sona ermesiyle işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatının temel amacı, işçiye, iş akdinin sona erdiği durumlarda, işyerindeki hizmeti karşılığında maddi bir güvence sağlamaktır. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için iş sözleşmesinin İş Kanunu’nda belirtilen fesih sebeplerinden biriyle sonlanması gerekir. Bu haller şunlardır:
- İşverenin haksız feshi
- İşçinin haklı nedenle istifası (sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık gibi nedenler)
- Muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılma
- Kadın işçinin evlendikten sonraki bir yıl içinde işten ayrılması
- Emeklilik hakkının kazanılması
- İşçinin ölümü
Kıdem Tazminatı Şartları Nelerdir?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:
- En az bir yıl çalışma şartı: İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl çalışmış olması gerekmektedir.
- Fesih sebebi: İş sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazandıran bir sebeple sonlanması gerekir. Bu sebepler arasında işverenin haksız feshi, işçinin sağlık sorunları veya işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılması gibi durumlar yer alır.
- Son brüt maaş üzerinden hesaplama: Kıdem tazminatı, işçinin son brüt maaşı üzerinden hesaplanır. Brüt maaşa işçiye düzenli olarak sağlanan yemek, yol gibi sosyal yardımlar da dahil edilir.
Kıdem Tazminatı Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt maaşı üzerinden hesaplanır. Örneğin, bir işçinin 5 yıl boyunca çalıştığı bir işyerinden ayrıldığını ve son brüt maaşının 6.000 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
- 5 yıl x 6.000 TL (brüt maaş) = 30.000 TL kıdem tazminatı
Eğer işçi tam bir yılın üzerinde çalışmışsa, bu süre de kıdem tazminatına dahil edilir. Örneğin, işçinin 5 yıl 4 ay 15 gün çalışmış olduğunu varsayalım. Bu durumda hesaplama şu şekilde olur:
- 5 yıl için: 5 x 6.000 TL = 30.000 TL
- 4 ay için: (6.000 TL / 12 ay) x 4 ay = 2.000 TL
- 15 gün için: (6.000 TL / 365 gün) x 15 gün = 246,57 TL
Toplam kıdem tazminatı: 30.000 TL + 2.000 TL + 246,57 TL = 32.246,57 TL
Kıdem tazminatından yalnızca %0,759 oranında damga vergisi kesilir. Bu örnek üzerinden damga vergisi düşüldüğünde, net kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
- 246,57 TL x %0,759 = 244,68 TL damga vergisi
- 246,57 TL – 244,68 TL = 32.001,89 TL net kıdem tazminatı
Kıdem Tazminatı Tavanı Nedir?
Kıdem tazminatına, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen bir tavan uygulanır. 2024 yılının ilk yarısı için belirlenen kıdem tazminatı tavanı 35.058,58 TL’dir. Bu, işçinin brüt maaşı ne kadar yüksek olursa olsun, kıdem tazminatının bu tavanı aşamayacağı anlamına gelir. Örneğin, bir işçinin brüt maaşı 40.000 TL olsa dahi, kıdem tazminatı hesaplanırken maaşı 35.058,58 TL olarak kabul edilir.
Kıdem Tazminatına Hak Kazandıran Durumlar
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için iş sözleşmesinin Kanunda öngörülen haklı nedenlerle sona ermesi gerekir. Bu nedenler şunlardır:
- İşverenin haksız feshi
- İşçinin sağlık sorunları nedeniyle işten ayrılması
- İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları
- Muvazzaf askerlik hizmeti
- Kadın işçinin evlendikten sonraki bir yıl içinde işten ayrılması
- İşçinin ölümü
Sonuç
Kıdem tazminatı, işçilerin uzun yıllar boyunca verdikleri emeklerin karşılığında işten ayrıldıklarında aldıkları önemli bir tazminattır. Kıdem tazminatının hesaplanması, işçinin brüt maaşı ve çalıştığı yıl sayısına göre yapılır. Ancak işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Kıdem tazminatıyla ilgili herhangi bir sorun yaşanmaması için hesaplamaların doğru yapılması ve yasal düzenlemelerin dikkatlice takip edilmesi önemlidir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin son brüt maaşı üzerinden çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt maaşı esas alınarak hesaplanır. Tam yıldan fazla süreler ise aylık ve günlük olarak hesaplanarak eklenir. - Kıdem tazminatına hak kazanmak için en az kaç yıl çalışmak gerekir?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için aynı işyerinde en az bir yıl çalışmak gerekmektedir. - İstifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir mi?
İşçinin istifa etmesi durumunda kıdem tazminatı alması, haklı bir neden olup olmadığına bağlıdır. Örneğin, sağlık sorunları veya işverenin kötü niyetli davranışları gibi haklı nedenlerle istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir. - Kıdem tazminatına uygulanan tavan nedir?
2024 yılı için kıdem tazminatı tavanı 35.058,58 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarın üzerinde kıdem tazminatı ödenemez. - Kıdem tazminatı ne zaman ödenir?
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren en kısa sürede işçiye ödenmelidir. Ödeme yapılmazsa işçi, yasal yollara başvurarak kıdem tazminatını talep edebilir.
Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.
Saygılarımızla,