İnançlı İşleme Dayanan Tapu İptali ve Tescil Davası

1. İnançlı İşlem Nedir?

İnançlı işlem, bir malın tapuda devredilmesine rağmen, taraflar arasında malın belirli bir amaçla ve belirli bir şartla devredildiğine dair bir güven ilişkisi bulunmasını ifade eder.
✔ Malın gerçek mülkiyetinin devredilmediği, sadece geçici olarak bir kişinin üzerine geçirilmesi durumudur.
✔ Tapuya güven ilkesi gereğince, malı devralan kişi tapunun yasal maliki olarak görünse de, gerçekte mülkiyet hakkı başkasına ait olabilir.

Örnek:
Ahmet Bey, mirasçılar arasındaki sorunları önlemek için arsasını, güvendiği bir arkadaşının üzerine geçirmiştir. Ancak arkadaşı daha sonra arsayı geri vermeyi reddetmiştir. Ahmet Bey, inançlı işleme dayalı tapu iptali ve tescil davası açabilir.

2. İnançlı İşleme Dayalı Tapu İptali ve Tescil Davası Nedir?

İnançlı işleme dayanan tapu iptali ve tescil davası, tapuda malik olarak görünen kişinin aslında malın gerçek sahibi olmadığının tespiti ve tapunun iptali için açılan davadır.
✔ Türk Medeni Kanunu’nun 1023. maddesi gereğince, tapuya güven ilkesi esastır. Ancak, inançlı işlem ispat edilirse, tapu kaydı iptal edilebilir.
✔ Borçlar Kanunu’nun 19. maddesi, taraflar arasında yazılı bir anlaşma olmasa bile güven ilişkisi çerçevesinde yapılan işlemleri geçerli kabul eder.

Örnek:
Zeynep Hanım, kardeşi Emre Bey’e tapuyu emanet olarak devretmiş, ancak Emre Bey malı kendi adına kullanmaya başlamıştır. Zeynep Hanım, tapu iptali ve tescil davası açarak mülkiyetin kendisine geçmesini talep edebilir.

3. İnançlı İşleme Dayalı Tapu İptali Davasının Şartları

✔ Taraflar arasında güven ilişkisi olmalıdır.
✔ Mülkiyet devri geçici olmalıdır.
✔ Tapu kaydı, hukuka aykırı bir şekilde tescil edilmiş olmalıdır.
✔ İnançlı işlem yazılı belge veya tanık gibi delillerle ispat edilmelidir.

Örnek:
Bir baba, oğlunun kredi kullanabilmesi için evini onun üzerine geçirmiştir. Oğul, krediyi aldıktan sonra tapuyu geri vermeyi reddederse, baba inançlı işleme dayalı tapu iptali davası açabilir.

4. İnançlı İşleme Dayalı Tapu İptali Davasında İspat Yükümlülüğü

Davacı, tapu kaydının hukuka aykırı olarak düzenlendiğini ispat etmekle yükümlüdür.
✔ İspat araçları şunlardır:

• Yazılı sözleşme (varsa)
• Tanık beyanları
• Banka dekontları
• Tarafların mesajlaşmaları ve yazışmaları

Örnek:
Davacı, tapunun devri sırasında banka hesaplarına yatan paralar ile gerçek satış yapılmadığını ispat edebilir.

5. İnançlı İşleme Dayalı Tapu İptali Davasında Zamanaşımı

Bu davada zamanaşımı süresi bulunmamaktadır.
✔ İnançlı işlem her zaman ileri sürülebilir.
✔ Ancak, tapu devrinden itibaren uzun süre geçmesi halinde hak düşürücü süre uygulanabilir.

Örnek:
Bir kişi, 30 yıl önce inançlı işlemle başkasına devredilen tapunun iptalini talep ederse, mahkeme tapuya güven ilkesini esas alarak davayı reddedebilir.

6. İnançlı İşlemle Tapu Devri ve Muvazaa (Danışıklı İşlem) Farkı

İnançlı işlem ile muvazaa birbirinden farklıdır.

Kriter	İnançlı İşlem	Muvazaa (Danışıklı İşlem)
Gerçek mal sahibi	Tapuyu devreden kişidir.	İşlemin taraflarından biridir.
Amaç	Tapuyu geçici devretmek ve sonradan geri almak.	3. kişileri aldatmak veya mal kaçırmak.
İspat Yükü	Davacı inançlı işlemi ispat etmelidir.	Muvazaa iddiası olan kişi ispat etmelidir.
Hukuki Sonuç	Tapu iptali ve tescil mümkündür.	İşlem geçersiz sayılır ve eski hale dönülür.

Örnek:
Bir kişi, borçlularından mal kaçırmak için tapuyu başka birine devrederse bu muvazaadır. Ancak, tapuyu güven ilişkisi içinde geçici devrederse bu inançlı işlemdir.

7. İnançlı İşleme Dayalı Tapu İptali ve Tescil Davası Açma Süreci

Dava açma süreci şu adımlarla ilerler:

1️. Yetkili ve görevli mahkemeye başvuru
✔ Yetkili mahkeme: Taşınmazın bulunduğu Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

2️. Delillerin sunulması
✔ Yazılı belge, tanıklar, banka kayıtları, mesajlaşmalar gibi deliller mahkemeye sunulmalıdır.

3️. Bilirkişi incelemesi yapılması
✔ Tapu kayıtları, banka hesap hareketleri, taraflar arasındaki ilişki incelenir.

4️. Mahkeme kararı ve tapu iptali
✔ Mahkeme, tapunun iptali ve gerçek malik adına tesciline karar verebilir.

Örnek:
Ahmet Bey, tapusunu kardeşinin üzerine geçirdiği için dava açmış ve mahkeme, tapunun Ahmet Bey adına tesciline karar vermiştir.

(SSS) Sıkça Sorulan Sorular

1. İnançlı işlemi ispat etmenin en kolay yolu nedir?

   Yazılı sözleşme veya banka kayıtları ile ispat edilebilir.

2. Davayı açmak için süre var mı?

   Zamanaşımı süresi yoktur, ancak uzun süre geçmişse tapuya güven ilkesi dikkate alınabilir.

3. Tanıklarla inançlı işlem ispat edilebilir mi?

   Evet, ancak tanık beyanları tek başına yeterli olmayabilir.

4. Tapu iptali sonrası tescil nasıl yapılır?

   Mahkeme kararı tapu müdürlüğüne sunularak yeni malik adına tescil yapılır.

5. Karşı taraf tapuyu üçüncü bir kişiye satarsa ne olur?

   İyiniyetli 3. kişi tapuyu almışsa, tapuya güven ilkesi nedeniyle iptal edilmesi zor olabilir.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,