
Sözleşmelerin Damga Vergisi
Sözleşmeler Üzerinden Alınan Damga Vergisi
Günümüzde ticari ve ekonomik ilişkiler oldukça karmaşık bir hale gelmiştir. Bu nedenle, ispat ve belgelendirme gerekliliği, kişisel güvene dayalı geleneksel ticari ilişkilerden hukuki kurallar çerçevesinde kurulan formal iş ilişkilerine geçilmesini zorunlu kılmıştır. Yazılı sözleşmeler, ticari ilişkilerin hukuki temelini oluşturarak taraflara hukuk sistemi içinde haklarını koruma imkânı sağlar. Ancak, bu sözleşmeler Damga Vergisi Kanunu gereğince damga vergisi yükümlülüğünü de beraberinde getirir.
Damga Vergisine Tabi Sözleşmeler ve Esasları
Damga Vergisi Kanunu’na göre damga vergisine tabi olan sözleşmeler üzerinden alınacak damga vergisi, belirli esaslar çerçevesinde düzenlenir:
- Sözleşme İmzalayanların Yükümlülüğü: Sözleşmeleri imzalayanlar damga vergisi ödemekle mükelleftir.
- Vergi Oranı: Sözleşmeler üzerinden alınacak damga vergisi oranı binde 9,48’dir.
- Çok Nüsha Sözleşmeler: Bir nüshadan fazla düzenlenen sözleşmelerin her nüshası ayrı ayrı damga vergisine tabidir.
- Ayrı İşlemler: Aynı sözleşmede birbirinden tamamen ayrı birden fazla işlem bulunması halinde, her bir işlemden ayrı ayrı vergi alınır.
- Bağlı İşlemler: Bir sözleşmede bulunan birden fazla işlem birbirine bağlı ve bir asıldan doğma ise damga vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlem üzerinden alınır.
- Sürekli Mükellefiyet: Bir ay içinde düzenlenen sözleşmelerin vergisi, ertesi ayın yirmi üçüncü günü akşamına kadar vergi dairesine beyan edilmelidir. Vergi, aynı ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenir.
- Diğer Durumlar: Sürekli mükellefiyetin gerekli olmadığı hallerde sözleşmelerin düzenlendiği tarihi izleyen on beş gün içinde vergi dairesine beyan edilip ödenir.
Damga Vergisinin Ekonomik Etkileri
Damga vergisi oranı zamanla yükselerek bugün yüzde bire yaklaşmıştır. İki taraflı bir sözleşmenin en az iki nüsha düzenlendiği kabul edilirse, damga vergisi taraflar üzerinde toplamda yüzde iki gibi önemli bir vergi yüküne neden olmaktadır. Bu durum, düşük kâr marjlarıyla iş yapmaya çalışan müteşebbisler için ciddi bir maliyet oluşturur.
2016 yılında devletin toplam vergi gelirlerinin 504 milyar lira olması beklenirken, bu tutarın yaklaşık 14 milyar lirası damga vergisinden gelmektedir. Bu rakamlar, damga vergisinin toplam vergi gelirleri içinde yüzde 2,7 gibi önemli bir paya sahip olduğunu gösterir.
Damga Vergisinin Gözden Geçirilmesi
Damga vergisi, devlet için vazgeçilemeyecek bir gelir kaynağı olmasına karşın, müteşebbisler üzerinde önemli bir maliyet unsuru haline gelmiştir. Ticari iş ve işlemler üzerindeki damga vergisi kaynaklı vergi yükü dengesinin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Özellikle sözleşmeler üzerinden alınan damga vergisi oranlarının, iş dünyasının ekonomik kararları üzerindeki olumsuz etkilerini hafifletecek şekilde yeniden düzenlenmesi, ülkemizin rekabet gücünü artırmak açısından faydalı olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Damga vergisi nedir?
Damga vergisi, yazılı belgeler üzerinden alınan bir vergidir. Sözleşmeler, senetler ve resmi evraklar gibi belgeler bu vergiye tabidir.
- Damga vergisi oranı nedir?
2024 yılı itibarıyla damga vergisi oranı binde 9,48’dir.
- Damga vergisini kim öder?
Damga vergisini, sözleşmeyi imzalayan taraflar ödemekle yükümlüdür.
- Damga vergisi ne zaman ödenir?
Sürekli mükellefiyet durumunda, sözleşmelerin düzenlendiği ayı izleyen ayın yirmi üçüncü günü akşamına kadar beyan edilip aynı ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenir. Diğer durumlarda ise düzenleme tarihini izleyen on beş gün içinde beyan edilip ödenir.
- Bir sözleşmenin birden fazla nüshası varsa, her nüshadan damga vergisi alınır mı?
Evet, birden fazla olarak düzenlenen sözleşmelerin her nüshası ayrı ayrı damga vergisine tabidir.
Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.
Saygılarımızla,