Noterde Düzenlenmesi Gereken Sözleşmeler

Sözleşmeler, iki veya daha fazla taraf arasında hak ve yükümlülüklerin belirlendiği yazılı veya sözlü anlaşmalardır. Ancak bazı sözleşmelerin yasal olarak geçerli olabilmesi için noter huzurunda düzenlenmesi zorunludur. Türk Hukuku’nda belirli türdeki sözleşmeler için noter onayı şart koşulmuştur. Bu yazıda, hangi sözleşmelerin noterde düzenlenmesi gerektiği ve noter onayının avantajları ele alınacaktır.

Noter Onayının Rolü

Noterler, taraflar arasında yapılan anlaşmaları onaylayarak sözleşmelere resmi bir nitelik kazandırır. Bu sayede, sözleşmeler hem güvenilir bir belge haline gelir hem de ileride oluşabilecek hukuki uyuşmazlıkların çözümünde kesin delil olarak kullanılabilir. Noter, tarafların kimlik tespitini yaparak imzaların doğruluğunu tasdik eder ve sözleşmenin taraflarca özgür iradeyle imzalandığını garanti altına alır.

Hangi Sözleşmeler Noterde Düzenlenmelidir?

Bazı sözleşmelerin noter huzurunda düzenlenmesi yasal bir zorunluluktur. Bu zorunluluğa uymayan sözleşmeler hukuken geçersiz sayılabilir. İşte noter huzurunda düzenlenmesi gereken başlıca sözleşmeler:

1. Gayrimenkul Satış ve Satış Vaadi Sözleşmeleri

Taşınmaz malların (konut, arsa, tarla vb.) satışı veya satış vaadi sözleşmeleri, Türk Medeni Kanunu’na göre noter huzurunda yapılmalıdır. Noter onayı olmadan yapılan taşınmaz satış sözleşmeleri hukuken geçerli olmaz. Bu tür sözleşmelerin geçerliliği için noter tarafından onaylanmış olması ve tapu sicil müdürlüğünde tescil edilmesi zorunludur.

2. Kira Sözleşmeleri

1 yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinin noter onaylı olması önerilir, ancak bu zorunlu değildir. Noter onayı, ileride çıkabilecek kira bedeli, tahliye gibi uyuşmazlıkların çözümünde taraflara büyük avantaj sağlar.

3. Vekalet Sözleşmeleri

Avukatlık vekaletnamesi, taşınmaz satışı vekaleti gibi önemli işlemler için verilen vekaletler noter huzurunda düzenlenmelidir. Özellikle avukatlar için düzenlenen vekaletnamelerde noter onayı, vekaletin hukuken geçerli olabilmesi için şarttır.

4. Şirket Sözleşmeleri

Anonim, limited ve diğer ticaret şirketlerinin hisse devri sözleşmeleri noterde yapılmalıdır. Hisse devri, şirket sözleşmesinin bir parçası olarak noter onayı olmadan geçerli sayılmaz. Şirket kuruluş sözleşmeleri ise 2023 yılından itibaren noter onayı gerektirmeden yapılabilmektedir.

5. Sınai Mülkiyet Hakkı Devri

Patent, marka, tasarım gibi sınai mülkiyet haklarının devri ancak noter onaylı sözleşmeyle geçerli hale gelir. Bu hakların devrine ilişkin sözleşmeler noter huzurunda düzenlenmelidir.

6. Vasiyetname

Vasiyetnameler, mirasçıların haklarını güvence altına almak için noter huzurunda yapılmalıdır. Mirasçıların itirazları durumunda noter onaylı vasiyetname, miras paylaşımının hukuki bir zemine oturtulmasını sağlar.

7. Borç Senetleri ve Taahhütler

Borç senetleri ve taahhütler, özellikle mali yükümlülükleri içeren sözleşmelerde noter onayı gereklidir. Örneğin, kiracının tahliyesi taahhütnamesinin noterde yapılması, olası imza veya tarih itirazlarını engeller.

8. Mal Rejimi ve Evlilik Sözleşmeleri

Eşler arasında yapılan mal rejimi sözleşmeleri ve evlilik sözleşmeleri, Türk Medeni Kanunu’na göre noter huzurunda düzenlenmek zorundadır. Evlilik sözleşmesinin geçerli olabilmesi için noter onayı şarttır.

Noterde Düzenlenmeyen Sözleşmelerin Geçerliliği

Türk Hukuku’nda bazı sözleşmeler noter onayı olmadan da geçerli olabilir. Örneğin, basit alım-satım sözleşmeleri, kira sözleşmeleri gibi işlemler yazılı olarak yapıldığında hukuki geçerliliğini korur. Ancak noter onayı bulunmayan bu tür sözleşmelerde, taraflar arasında bir uyuşmazlık çıktığında ispat yükümlülüğü taraflara düşer.

Noter Onaylı Sözleşmelerin Avantajları

Noter huzurunda düzenlenen sözleşmelerin birçok avantajı vardır:

• Kesin Delil Niteliği Taşır: Noter onaylı sözleşmeler, mahkemelerde kesin delil olarak kabul edilir.
• Resmiyet Kazandırır: Noter onayı, sözleşmeye resmi bir nitelik kazandırır ve sözleşmenin hukuka uygun olduğunu gösterir.
• Güvenilirlik Sağlar: Noter huzurunda imzalanan sözleşmeler, imza itirazlarının önüne geçer ve taraflar arasında güven sağlar.
• Uyuşmazlıkları Kolay Çözer: Noter onayı, sözleşme şartlarına uymayan taraflara karşı dava açıldığında delil sunma kolaylığı sağlar.

Sonuç

Noter onaylı sözleşmeler, taraflar arasında yasal olarak bağlayıcı ve güvenilir bir anlaşma sağlamak için büyük önem taşır. Özellikle taşınmaz satışları, vekaletnameler ve sınai mülkiyet hakları gibi önemli sözleşmelerin noter huzurunda düzenlenmesi, ileride yaşanabilecek hukuki sorunların önüne geçer.

Noter onayı, sözleşmelere resmi bir nitelik kazandırarak taraflar arasında güven sağlar ve sözleşmenin mahkemede delil olarak sunulmasını mümkün kılar. Özellikle hukuki ve mali anlamda ciddi yükümlülükler içeren sözleşmelerin noter onayıyla yapılması her iki taraf için de avantajlıdır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Noter onaylı sözleşme nedir?
   Noter onaylı sözleşme, tarafların yapmış olduğu bir anlaşmanın noter huzurunda imzalanması ve noter tarafından resmileştirilmesidir.
2. Hangi sözleşmelerin noter onayı zorunludur?
   Taşınmaz satış vaadi, vekaletname, miras sözleşmeleri, sınai mülkiyet hakları devri gibi önemli sözleşmelerin noter huzurunda yapılması zorunludur.
3. Noter onayı olmayan sözleşmeler geçerli midir?
   Bazı sözleşmeler noter onayı olmadan da geçerli olabilir, ancak noter onayı, sözleşmenin hukuki bağlayıcılığını ve güvenilirliğini artırır.
4. Noter onayı ne tür avantajlar sağlar?
   Noter onayı, sözleşmeye resmiyet kazandırır, kesin delil niteliği sağlar ve imza itirazlarının önüne geçer.
5. Noter onaylı sözleşmenin mahkemede delil olarak kullanılması mümkün müdür?
   Evet, noter onaylı sözleşmeler mahkemelerde kesin delil olarak kabul edilir.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,