Nafaka Türleri

Nafaka, boşanma sürecinde ve sonrasında, eşlerin birbirlerine ve çocuklarına karşı olan maddi yükümlülüklerini yerine getirmeleri için mahkemeler tarafından hükmedilen bir mali yardımdır. Boşanma davası sürecinde veya sonrasında, ekonomik olarak zor durumda kalabilecek taraflar için önemli bir destek mekanizmasıdır. Bu yazıda, nafaka türlerini, bu türlerin hukuki dayanaklarını ve nasıl hükmedildiğini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Nafaka Türleri Nelerdir?

Nafaka, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen üç ana kategoriye ayrılır: Tedbir nafakası, yoksulluk nafakası ve iştirak nafakası. Her bir nafaka türü, farklı durumlarda ve amaçlarla uygulanır.

1. Tedbir Nafakası

Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası süresince, dava sonuçlanana kadar geçici olarak verilen bir nafaka türüdür. Bu nafaka, dava tarihinden itibaren boşanma veya ayrılık hükmü kesinleşene kadar devam eder. Tedbir nafakasının temel amacı, dava sürecinde tarafların ekonomik olarak korunmasını sağlamaktır. Tedbir nafakası kapsamında mahkeme, aşağıdaki ihtiyaçları karşılamak için karar alır:

• Barınma: Eşlerin uygun bir barınma imkanı sağlanması.
• Geçim: Tarafların günlük geçim giderlerinin karşılanması.
• Malların Yönetimi: Eşlerin ortak mallarının yönetilmesi ve korunması.
• Çocukların Bakımı ve Korunması: Müşterek çocukların bakım, eğitim ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması.

Tedbir nafakası, tarafların kusur durumuna bakılmaksızın verilir. Bu nafaka türü, boşanma sürecinde ekonomik olarak zorluk yaşayan tarafın geçici olarak desteklenmesini sağlar.

2. Yoksulluk Nafakası

Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası yoksulluğa düşecek olan tarafa verilen mali yardımdır. Bu nafaka türü, boşanma nedeniyle ekonomik durumu bozulan ve geçimini sağlamakta zorlanan tarafın, diğer taraftan mali gücü oranında destek almasını sağlar. Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için şu şartların sağlanması gerekir:

• Boşanma Gerçekleşmiş Olmalıdır: Yoksulluk nafakası, boşanmanın kesinleşmesiyle devreye girer.
• Ekonomik Durumun Bozulması: Boşanma sonrası taraflardan biri, ekonomik olarak zor duruma düşmeli ve yoksulluğa düşmemelidir.
• Kusurun Dengeli Olması: Nafaka talep eden tarafın kusuru, karşı tarafın kusurundan daha ağır olmamalıdır. Eşit kusurluluk durumu da yoksulluk nafakasına hükmedilmesine engel teşkil etmez.

Yoksulluk nafakası, süresiz olarak hükmedilebilir ve tarafların ekonomik durumlarında değişiklik olduğunda artırılabilir veya azaltılabilir. Ancak, nafaka talebinden feragat edilmesi durumunda bu haktan yeniden yararlanılması mümkün değildir.

3. İştirak Nafakası

İştirak nafakası, boşanma sonrasında müşterek çocukların bakım, eğitim ve sağlık giderlerini karşılamak amacıyla verilen nafakadır. İştirak nafakası, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren başlar ve çocuğun reşit olmasına kadar devam eder. Bu nafaka türü, çocukların refahını korumak amacıyla kamu düzenine ilişkin bir unsur olarak kabul edilir. Bu nedenle, hakim tarafından resen (kendiliğinden) karara bağlanır.

• Çocukların İhtiyaçları: İştirak nafakası, çocukların günlük bakım, eğitim, sağlık ve diğer giderlerini karşılamak için hükmedilir.
• Hakimin Kararı: İştirak nafakasına hükmedilirken, tarafların maddi durumları ve çocuğun ihtiyaçları göz önünde bulundurulur.
• Reşit Çocuklar İçin Nafaka: Çocuklar reşit olduktan sonra iştirak nafakası sona erer. Ancak, çocuğun eğitimine devam etmesi durumunda bu nafaka uzatılabilir.

İştirak nafakası, müşterek çocuğun velayeti kendisinde olmayan eş tarafından ödenir ve çocuğun yararına yönelik bir tedbirdir. Bu nedenle, taraflar arasında anlaşma olmaması durumunda bile hakim, çocuğun menfaatine uygun bir nafaka miktarına hükmedecektir.

Ayrı Nafaka Davası

Nafaka davası, boşanma davasından bağımsız olarak da açılabilir. Bu tür davalar, boşanma sonrasında tarafların mali ihtiyaçlarının devam ettiği durumlarda gündeme gelebilir. Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Ayrı açılan nafaka davalarında, nafaka talep eden taraf, ayrı yaşamada haklı bir nedene dayanmak zorundadır. Örneğin:

• Kovulma veya Uzaklaştırma: Eşin, diğer eşi evden uzaklaştırması veya evden kovması durumunda nafaka talep edilebilir.
• Ailenin Geçimine Katkıda Bulunmama: Eşin, ailenin geçimi için gereken katkıyı sağlamaması durumunda da nafaka talep edilebilir.

Nafaka davaları, boşanma davasından ayrı olarak açıldığında, ayrıca bir harca tabi tutulur. Bu nedenle, bu tür davaların açılması durumunda nafaka talep eden tarafın, hukuki süreçleri doğru bir şekilde takip etmesi önemlidir.

Nafakanın Ödenme Biçimi

Nafaka, mahkeme kararıyla toptan veya irat biçiminde ödenebilir. İrat biçiminde ödenmesine karar verilen nafaka, alacaklının yeniden evlenmesi, taraflardan birinin ölmesi, alacaklının fiilen evliymiş gibi yaşaması veya yoksulluğun ortadan kalkması durumlarında sona erer. Ayrıca, tarafların mali durumlarının değişmesi durumunda nafaka miktarının artırılması veya azaltılması için dava açılabilir.

• Toptan Ödeme: Mahkeme, nafakanın toptan olarak ödenmesine karar verebilir. Bu durumda, nafaka miktarı belirlenir ve toplu olarak ödenir.
• İrat Biçiminde Ödeme: Nafaka, belirli aralıklarla (genellikle aylık) ödenecek şekilde hükmedilir. Bu tür nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi veya taraflardan birinin ölmesi gibi durumlarda sona erer.

Nafaka ödemeleri, tarafların mali durumları ve mahkemenin takdiri doğrultusunda belirlenir. Nafaka konusunda herhangi bir hak kaybı yaşamamak için uzman bir boşanma avukatının rehberliğinde hareket edilmesi önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Nafaka türleri nelerdir?
   Nafaka türleri üçe ayrılır: Tedbir nafakası, yoksulluk nafakası ve iştirak nafakası. Bu nafakalar, boşanma sürecinde veya sonrasında eşler ve çocuklar için maddi destek sağlar.
2. Tedbir nafakası nedir?
   Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası süresince, dava sonuçlanana kadar verilen geçici bir nafaka türüdür. Tarafların barınma, geçim ve çocukların bakımı gibi ihtiyaçlarını karşılar.
3. Yoksulluk nafakası nasıl alınır?
   Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası ekonomik durumu bozulan ve yoksulluğa düşen tarafın, karşı taraftan mali destek almasıdır. Talep eden tarafın kusurunun daha ağır olmaması gerekmektedir.
4. İştirak nafakası nedir?
   İştirak nafakası, boşanma sonrasında çocukların bakım, eğitim ve sağlık giderlerini karşılamak amacıyla verilen nafakadır. Boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren başlar ve çocuğun reşit olmasına kadar devam eder.
5. Nafaka davası boşanmadan ayrı açılabilir mi?
   Evet, nafaka davası boşanma davasından ayrı olarak da açılabilir. Bu tür davalarda, nafaka talep eden tarafın haklı bir nedene dayanması gerekmektedir.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,