Velayet Davaları

Boşanma sürecinde ya da evlilik dışı çocuklarda en çok merak edilen ve taraflar arasında en yoğun çekişmenin yaşandığı konuların başında velayet davaları gelir. Çocuğun kimde kalacağı, velayet hakkının hangi ebeveyne verileceği ve çocuğun üstün yararının nasıl korunacağı gibi soruların cevabı, hem Türk Medeni Kanunu hem de Yargıtay kararları çerçevesinde belirlenir. 2025 yılı itibarıyla velayet davalarında güncel uygulamalar, yasal çerçeve ve dikkat edilmesi gereken tüm hususları bu yazıda bulabilirsiniz.

Velayet Nedir?

Velayet, çocuğun bakım, eğitim, sağlık ve temsil gibi tüm kişisel ve malvarlığına ilişkin işlerinin idare edilmesi yetkisidir. Velayet hakkı, çocuğun doğumundan 18 yaşına (erginliğe) kadar olan süreci kapsar ve bu yetki ebeveynlere aittir.

Velayet Davası Nedir?

Velayet davası, çocuğun velayetinin mevcut sahibinden alınarak diğer ebeveyne verilmesi ya da boşanma sonrası çocuğun hangi ebeveynde kalacağına karar verilmesi amacıyla açılan aile hukukuna ilişkin bir dava türüdür.

Velayet davası şu hallerde açılır:

• Boşanma sırasında velayet kararı verilir,
• Boşanma sonrası velayetin değiştirilmesi talep edilir,
• Evlilik dışı doğan çocuklar için velayet talep edilir,
• Mevcut velayet sahibi çocuğun üstün yararına aykırı davranıyorsa.

Velayet Davasında Hangi Ölçütler Esas Alınır?

Velayet konusunda en temel ilke, çocuğun üstün yararıdır. Mahkemeler şu kriterleri dikkate alır:

• Çocuğun yaşı ve gelişim durumu
• Ebeveynlerin maddi ve manevi yeterliliği
• Ebeveynin yaşam tarzı ve çevresi
• Çocuğun eğitimi, sağlığı ve sosyal ihtiyaçları
• Tarafların çocukla olan ilişkileri
• 8 yaşından büyük çocukların görüşü

Velayet Davası Kim Tarafından Açılır?

Velayet davası:

• Boşanma davası sırasında, her iki eş tarafından açılabilir.
• Boşanma sonrası, velayet hakkı kendisine verilmeyen taraf tarafından açılabilir.
• Anne ya da baba dışında, çocuğun korunması amacıyla savcı veya Aile ve Sosyal Hizmetler Kurumu da müdahil olabilir.

Velayet Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Görevli Mahkeme: Aile Mahkemesi
• Yetkili Mahkeme: Davalının yerleşim yeri mahkemesi veya çocuğun oturduğu yer mahkemesi

Velayet Kararları Kesin midir?

Hayır. Velayet dinamik bir konudur. Koşullar değiştiğinde velayet değişikliği davası açılabilir. Örneğin:

• Velayet sahibinin çocuğa iyi bakamaması,
• Evlilik yapması ve çocuğun zarar görmesi,
• Eğitim hayatının sekteye uğraması gibi durumlarda velayet başka ebeveyne verilebilir.

Velayet Davası Süreci Nasıldır?

1. Dilekçenin hazırlanması: Velayet talebinin gerekçeleriyle sunulması
2. Mahkemeye başvuru: Aile Mahkemesine dava açılır
3. Tarafların dinlenmesi: Hakim ebeveynleri dinler
4. Sosyal inceleme: Pedagog veya sosyal hizmet uzmanı raporu alınır
5. Çocuğun görüşü alınır (8 yaş üzeri)
6. Karar: Hakim, çocuğun üstün yararına uygun karar verir

Süreç genellikle 3 ila 9 ay arasında tamamlanır.

Velayet Davasında Deliller Nelerdir?

• Tanık ifadeleri
• Sosyal hizmet raporları
• Eğitim ve sağlık belgeleri
• Psikolojik değerlendirme raporları
• WhatsApp, e-posta ve görüntü kayıtları

Ortak Velayet Mümkün mü?

Evet. Taraflar anlaştıysa ve çocuk için de uygunsa ortak velayet kararı verilebilir. Yargıtay içtihatları doğrultusunda, ortak velayet artık Türk hukukunda uygulanabilir hale gelmiştir. Ancak her olay özelinde değerlendirilir.

Velayet Davasında Avukat Zorunlu mu?

Hayır, ancak velayet davası uzmanlık gerektiren, çocuğun geleceğini etkileyen bir süreçtir. Bu nedenle bir aile hukuku avukatı ile çalışmak önemlidir.

Velayet Değişikliği Davası Nasıl Açılır?

Velayet hakkı verildikten sonra:

• Velayet sahibinin yaşam şartları olumsuz değiştiyse,
• Çocuğun psikolojik veya fiziksel gelişimi zarar görüyorsa,
• Diğer ebeveyn çocuğa daha iyi bir ortam sunuyorsa,

velayetin değiştirilmesi davası açılabilir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Çocuğun velayeti kaç yaşına kadar annededir?

Bu konuda sabit bir yaş sınırı yoktur. Ancak küçük yaştaki çocukların (0–6 yaş) anne bakımına daha çok ihtiyaç duyduğu kabul edilir.

Çocuğun görüşü alınır mı?

Evet. 8 yaşını doldurmuş çocukların görüşü hakim tarafından dinlenir.

Velayet davası ne kadar sürer?

Ortalama 3-9 ay sürebilir. Uyuşmazlık derecesine göre değişebilir.

Çocuğu istemeyen ebeveyne velayet verilir mi?

Hayır. Velayet, çocuğun menfaatine uygun olan ve ilgilenmeye istekli ebeveyne verilir.

Ortak velayet mümkün mü?

Evet. Tarafların anlaşması halinde ve çocuğun yararı varsa ortak velayet mümkündür.

Velayet kararı kesin mi?

Hayır. Şartlar değişirse velayet kararı da değişebilir.

Sonuç

Velayet davaları, çocuğun geleceği için hayati öneme sahip davalardır. Hukuk sistemimiz, çocuğun üstün yararını koruma ilkesine dayalı olarak karar verir. Ebeveynlerin bu süreçte sorumluluk bilinciyle hareket etmeleri, çocuk için en sağlıklı sonucu doğuracaktır. Her velayet davası kendi koşullarına göre değerlendirilir ve bu nedenle hukuki destek almak büyük önem taşır.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,