Türkiye’de Vatandaşlık Kazanılması: Yolları ve Şartları

Türkiye’de vatandaşlık kazanmak isteyen yabancılar için çeşitli yollar ve prosedürler bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı, kişinin devletle hukuki bir bağ kurmasını ve bu bağ üzerinden çeşitli hak ve yükümlülüklere sahip olmasını ifade eder. Bu yazıda, Türkiye’de vatandaşlık kazanma yolları, başvuru süreçleri ve gerekli şartlar hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Türkiye’de Vatandaşlık Kazanma Yolları

5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, Türkiye’de vatandaşlık kazanımını iki ana başlık altında toplar:

1. Doğumla Türk Vatandaşlığı Kazanılması
2. Sonradan Türk Vatandaşlığı Kazanılması

Her iki kategori de kendi içinde alt başlıklara ayrılır ve farklı yollarla vatandaşlık kazanılması mümkündür.

1. Doğumla Türk Vatandaşlığı Kazanılması

Türk vatandaşlığı, doğumla iki şekilde kazanılabilir:

• Soy Bağı: Türkiye’de veya başka bir ülkede doğmuş olsun, Türk vatandaşı olan anne veya babanın çocuğu, doğduğu anda Türk vatandaşı olur.
• Doğum Yeri Esasına Göre: Türkiye’de doğan ve ebeveynlerinden dolayı başka bir ülkenin vatandaşlığını kazanamayan çocuklar, doğum anında Türk vatandaşlığı kazanır.

Soy bağına dayalı vatandaşlık, ebeveynlerin evlilik birliği içinde olup olmamasına göre farklılık gösterir. Ebeveynlerden biri Türk vatandaşıysa çocuk, Türk vatandaşlığı kazanır. Ancak evlilik dışı doğumlarda, annenin Türk vatandaşı olması halinde çocuk doğrudan vatandaşlık kazanır. Babanın Türk vatandaşı olduğu durumlarda ise vatandaşlık için soy bağının tespiti gerekir.

2. Sonradan Türk Vatandaşlığı Kazanılması

Türk vatandaşlığını sonradan kazanmak isteyen yabancılar, aşağıdaki yollarla başvuruda bulunabilirler:

a. Yetkili Makam Kararı ile Türk Vatandaşlığı Kazanılması

Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen yabancıların yetkili makamlar tarafından kabul edilmesi için belirli şartları taşıması gerekir. Bu şartlar, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 11. maddesinde sıralanmıştır:

• Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
• Başvuru tarihinden önce Türkiye’de kesintisiz 5 yıl ikamet etmiş olmak,
• Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışlarıyla teyit etmek,
• Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
• İyi ahlak sahibi olmak,
• Yeterli düzeyde Türkçe konuşabilmek,
• Kendi geçimini sağlayacak bir gelir veya mesleğe sahip olmak,
• Milli güvenlik ve kamu düzenine aykırı bir durumu bulunmamak.

b. İstisnai Hallerde Türk Vatandaşlığı Kazanılması

Bazı özel durumlarda yabancılar, istisnai vatandaşlık başvurusunda bulunabilir. Bu kişiler, milli güvenlik ve kamu düzenine aykırı bir durumu bulunmaması şartıyla Türk vatandaşlığı kazanabilirler. Bu istisnai haller şunlardır:

• Türkiye’ye önemli yatırımlar yapan kişiler,
• Bilimsel, sanatsal, sportif veya ekonomik alanlarda olağanüstü katkıda bulunan kişiler,
• Türkiye’ye sanayi tesisleri getirenler.

c. Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanılması

Türk vatandaşlarıyla en az üç yıldır evli olan yabancılar, evliliğin devam ediyor olması şartıyla Türk vatandaşlığına başvurabilirler. Bu başvuru sürecinde aranan şartlar şunlardır:

• Evliliğin en az 3 yıldır devam ediyor olması,
• Aile birliği içinde yaşanıyor olması,
• Evlilik birliği ile bağdaşmayan bir faaliyette bulunulmaması,
• Milli güvenlik ve kamu düzeni açısından bir engelin olmaması.

Evlilik boşanmayla sonuçlansa dahi, evliliğin Türk vatandaşlığı kazanma amacıyla yapılmadığının ispat edilmesi halinde vatandaşlık devam eder.

d. Evlat Edinme Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanılması

Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ve 18 yaşından küçük olan çocuklar, milli güvenlik ve kamu düzenine aykırı bir durum olmadığı sürece Türk vatandaşlığını kazanabilirler. Bu yolla kazanılan vatandaşlık, evlat edinme işlemiyle birlikte gerçekleşir.

e. Seçme Hakkının Kullanılması

Türk vatandaşlığından çıkan bir kişinin 18 yaşından küçük çocukları, ergin hale geldikten sonra üç yıl içinde seçme hakkını kullanarak tekrar Türk vatandaşlığına başvurabilirler.

Türk Vatandaşlığına Başvuru Süreci

Türk vatandaşlığını kazanmak için yapılan başvurular, Türkiye’de ikamet edilen yerin valiliğine, yurt dışında ise Türkiye’nin dış temsilciliklerine yapılır. Başvurular bizzat yapılabileceği gibi, özel vekaletname ile de başvurulabilir. Vatandaşlık başvurusu sürecinde şu adımlar izlenir:

1. Başvuru Dosyasının Hazırlanması: İlgili valilik veya dış temsilcilik, başvuran kişinin tüm belgelerini toplayarak bir dosya hazırlar.
2. İnceleme Komisyonu: Vatandaşlık başvurusunu incelemekle görevli komisyon, başvuru sahibinin gerekli şartları taşıyıp taşımadığını değerlendirir.
3. Bakanlık Kararı: Vatandaşlık başvuru dosyası, ilgili bakanlığa iletilir ve son karar burada verilir.

Not: Vatandaşlık başvuru sürecinde, başvuru sahiplerinin millî güvenlik ve kamu düzenine aykırı bir durumu olup olmadığı titizlikle incelenir.

Türk Vatandaşlığı Kazandıktan Sonra Eş ve Çocuklar

Türk vatandaşlığı kazanan bir kişi, velayet altında bulunan çocuklarının da vatandaşlık kazanmasını sağlayabilir. Ancak, eşler bu haktan doğrudan yararlanmaz. Eşin de Türk vatandaşlığı kazanabilmesi için ayrıca başvuruda bulunması gerekmektedir.

Türkiye’de Vatandaşlık Kazanmanın Avantajları

• Türkiye’de ikamet etme ve çalışma hakkı,
• Sosyal güvenlik ve sağlık hizmetlerinden yararlanma,
• Türkiye’de gayrimenkul edinme hakkı,
• Türkiye’de eğitim görme ve burs imkanlarından yararlanma,
• Türkiye’de siyasi haklara sahip olma (oy kullanma, seçilme hakkı).

Sonuç

Türkiye’de vatandaşlık kazanma, belirli şartlara ve başvuru süreçlerine bağlıdır. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, doğumla ve sonradan vatandaşlık kazanma yollarını ayrıntılı şekilde düzenlemiştir. Vatandaşlık kazanmak isteyen yabancıların, belirli şartları sağlamaları ve ilgili makamlarca başvurularının kabul edilmesi gerekmektedir. Türk vatandaşlığı, kişiye birçok hak ve yükümlülük getirirken, aynı zamanda Türkiye’de sosyal, ekonomik ve siyasi hayata katılma imkanı sağlar.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,