ŞİRKET TÜRLERİ VE AVANTAJLARI

Türk Ticaret Kanunu’na göre Türkiye’de beş farklı şirket türü bulunmaktadır. Gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetler ve yapılacak işin mahiyeti göz önünde bulundurulduğunda, her şirket türünün kendine özgü avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Şirket türleri hakkında bilgilendirmeler ve avantaj/dezavantajları kısaca şöyle açıklanabilmektedir;

Anonim Şirket (A.Ş.)

Tanım: Diğer şirketlere kıyasen daha yüksek sermaye gereksinimi olan ve hisseleri borsada işlem görebilen, hissedarlarının sorumluluğu sadece taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı olan şirket türüdür.

Kullanım Alanı: Genellikle büyük ölçekli işletmelerde ve halka açık şirketlerde tercih edilir.

Avantajları:

• Yüksek sermaye ve prestij.
• Hisselerin kolay transfer edilebilmesi.
• Yönetim ve organizasyon yapısının esnekliği.
• Sermaye piyasalarından kaynak sağlama imkanı.

Dezavantajları:

• Kuruluş ve işletme maliyetlerinin yüksek olması.
• Detaylı ve katı bir düzenleyici çerçeve.
• Yönetimde karmaşıklık.

Limited Şirket (Ltd. Şti.)

Tanım: Orta ve küçük ölçekli işletmeler için uygun olan, ortakların sorumluluğunun sadece şirket sermayesine sınırlı olduğu bir şirket türüdür.

Kullanım Alanı: Çoğunlukla KOBİ’ler ve aile şirketleri tarafından tercih edilir.

Avantajları:

• Daha düşük kuruluş maliyeti ve işletme giderleri.
• Sahiplik ve yönetimin ayrımının olmaması.
• Esnek yönetim yapısı.
• Vergisel avantajlar.

Dezavantajları:

• Sermaye toplama ve genişleme kapasitesinin sınırlı olması.
• Ortakların sorumluluğunun şirket borçlarına kadar sınırlı olması.
• Piyasa değerinin ve prestijinin daha düşük olması.

Kooperatif Şirket

Tanım: Üyelerin ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak ve ekonomik faaliyetlerde bulunmak üzere kurulan, demokratik bir yapıya sahip şirket türüdür.

Kullanım Alanı: Genellikle tarım, konut, tüketim ve kredi alanlarında faaliyet gösteren gruplar tarafından kullanılır.

Avantajları:

• Üyeler arasında riskin ve kazancın paylaşılması.
• Demokratik yönetim yapısı.
• Vergi avantajları ve devlet destekleri.

Dezavantajları:

• Karar alma süreçlerinin yavaş olması.
• Sermaye birikiminin yetersiz olması.
• Yönetimde deneyim eksikliği.

Komandit Şirket

Tanım: Bir veya birkaç ortağın sınırsız, diğerlerinin ise sınırlı sorumlu olduğu; genellikle aile şirketlerinde rastlanan bir şirket türüdür.

Kullanım Alanı: Daha çok küçük ölçekli aile işletmeleri ve bireysel girişimlerde görülür.

Avantajları:

• Basit kuruluş süreci.
• Şeffaf ve kolay yönetim yapısı.
• Vergisel avantajlar.

Dezavantajları:

• Sınırlı sermaye ve büyüme potansiyeli.
• Bazı ortakların sınırsız sorumluluğu.
• Piyasa değerinin ve itibarının düşük olması.

Kollektif Şirket

Tanım: Tüm ortakların sınırsız ve müteselsilen sorumlu olduğu, genellikle küçük ölçekli ticari işletmeler için uygun olan bir şirket türüdür.

Kullanım Alanı: Küçük işletmeler ve profesyonel ortaklıklar için tercih edilir.

Avantajları:

• Basit ve düşük maliyetli kuruluş.
• Ortaklar arası yakın iş birliği.
• Vergi avantajları.

Dezavantajları:

• Ortakların sınırsız ve müteselsil sorumluluğu.
• Sermaye toplama zorlukları.
• İtibar ve piyasa değerinin düşük olması.

Sonuç:

Hangi şirket türünün hangi ortaklık için en iyi olduğunu belirlemek için; iş amacı, büyüme hedefleri, finansal kaynaklar ve risk toleransı gibi faktörleri göz önünde bulundurulmalıdır. Ortaklıklar için şirket türü seçimi konusunda şirket türleri ve gereklilikleri hususunda uzman bir avukat veya danışmandan yardım alınması şirket geleceği için önemlidir.