Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesi ve Katılma Alacağı Davası

Boşanma sürecinde en çok merak edilen konulardan biri de mal paylaşımıdır. 2002 yılında yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunu ile birlikte, yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma rejimi kabul edilmiştir. Evlilik sona erdiğinde bu rejimin tasfiyesi, eşlerin malvarlıkları üzerindeki haklarını belirler. Bu yazıda, edinilmiş mallara katılma rejimi nedir, nasıl tasfiye edilir, katılma alacağı davası nasıl açılır ve 2025 yılı itibarıyla hangi kriterler geçerlidir? tüm yönleriyle ele alıyoruz.

Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Nedir?

2002 yılı itibarıyla evlenen çiftler, aksi kararlaştırılmadıkça edinilmiş mallara katılma rejimine tabidir. Bu rejime göre, eşler evlilik süresince elde ettikleri malların tasfiyesinde yarı yarıya hak sahibidir.

Mal Rejiminin Tasfiyesi Ne Demektir?

Evlilik sona erdiğinde (boşanma, ölüm vs.), eşler arasında uygulanan mal rejimi sona erer. Tasfiye, bu mal rejiminin sona ermesiyle birlikte tarafların mallarının paylaşılmasını ifade eder. Mal rejimi tasfiyesi yapılmadan eşler arasında mal paylaşımı hukuken geçerli değildir.

Katılma Alacağı Nedir?

Katılma alacağı, evlilik süresince elde edilen edinilmiş malların yarısı üzerinde diğer eşin sahip olduğu alacak hakkıdır. Örneğin:

• Bir eşin üzerine kayıtlı araba, ev, işyeri varsa ve bunlar edinilmiş mal sayılıyorsa, diğer eş yarı değer üzerinden alacak talep edebilir.

Edinilmiş ve Kişisel Mallar Nelerdir?

Edinilmiş Mallar	Kişisel Mallar
Evlilikte kazanılan maaş, gelir	Evlilik öncesi mallar
Primler, ikramiyeler	Miras ve bağış yoluyla edinilenler
Sosyal güvenlik ödemeleri	Kişisel kullanım eşyaları
Çalışma karşılığı elde edilen her gelir	Manevi tazminatlar

Sadece edinilmiş mallar tasfiyeye tabidir. Kişisel mallar paylaşılmaz.

Katılma Alacağı Davası Nasıl Açılır?

1. Boşanma Davasının Kesinleşmesi

• Katılma alacağı davası, ancak boşanma kararı kesinleştikten sonra açılabilir.

2. Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Aile Mahkemesi
• Tarafların son yerleşim yeri mahkemesi

3. Dava Dilekçesi ve Belgeler

• Mal rejiminin sona erdiği tarih
• Eşlerin malvarlıkları listesi
• Tapu, araç, banka kayıtları
• Elde edilen değerlerin rayiç bedelleri

Katılma Alacağı Nasıl Hesaplanır?

Adım Adım Hesaplama:

1. Evlilik süresince edinilen mallar tespit edilir.
2. Bu malların boşanma tarihindeki rayiç (piyasa) değeri hesaplanır.
3. Malın üzerinde varsa borçlar düşülür.
4. Net değerin yarısı, diğer eşin katılma alacağıdır.

Örnek:
Araç değeri: 500.000 TL
Kredi borcu: 100.000 TL
Net değer: 400.000 TL
Katılma alacağı: 200.000 TL

Katılma Alacağı Davasında Süre Sınırı Var mı?

Evet. Türk Medeni Kanunu m. 178’e göre:

“Mal rejiminin sona ermesinden başlayarak 1 yıl içinde katılma alacağı davası açılmalıdır.”

Bu süre hak düşürücüdür. Geçerse dava açma hakkı kaybedilir.

Davada İspat ve Deliller

• Tapu kayıtları
• Banka dekontları
• Araç ruhsatı, fatura, satış sözleşmeleri
• Gelir belgeleri, maaş bordrosu
• Tanık beyanları (gerekli durumlarda)

Dava Ne Kadar Sürer?

Malvarlığının tespiti, bilirkişi incelemeleri ve değer tespitleri nedeniyle davalar genellikle 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Ev eşi üzerine kayıtlıysa diğer eş hak talep edebilir mi?

Evet. Edinilmiş mal ise, diğer eş rayiç bedelin yarısı kadar katılma alacağı talep edebilir.

Evlenmeden önce alınan ev paylaşılır mı?

Hayır. Evlilik öncesi mallar kişisel mal sayılır ve tasfiyeye girmez.

Evlilik süresince alınan miras paylaşılır mı?

Hayır. Miras ve bağış yoluyla edinilen mallar kişisel maldır.

Katılma alacağı için dava açmadan anlaşmak mümkün mü?

Evet. Taraflar aralarında protokol yaparak anlaşabilir, ancak hukuken geçerli olması için noter ya da mahkeme onayı önerilir.

Katılma alacağı ile tazminat veya nafaka karışır mı?

Hayır. Katılma alacağı mal rejimine dayalıdır. Diğer haklardan tamamen bağımsızdır.

Dava açılmazsa ne olur?

1 yıl içinde dava açılmazsa hak düşer, mal paylaşımı yapılamaz.

Sonuç

Edinilmiş mallara katılma rejimi, eşlerin evlilik süresince elde ettikleri mallar üzerinde adil bir paylaşım sağlamak amacıyla getirilmiş bir sistemdir. Bu sistemin tasfiyesi ve katılma alacağı davası, tarafların haklarını korumada kritik rol oynar. 2025 yılı itibarıyla mal rejimi davalarında ekonomik gerçekliğe uygun değer tespitleri yapılmakta ve özellikle kadınların mağduriyet yaşamaması adına daha hassas değerlendirmeler uygulanmaktadır.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,