Vasiyetname Koşulları ve Geçerliliği
Vasiyetname, miras bırakanın son istek ve arzularını ve mirasının paylaşım esaslarını belirleyen yazılı veya sözlü bir beyandır. Kişinin ölmeden önce mal varlığını nasıl dağıtmak istediğini resmi olarak ifade etmesini sağlar. Bu yazıda, vasiyetnamenin ne olduğu, nasıl yapılabileceği ve geçerlilik koşulları hakkında kapsamlı bilgi bulacaksınız.
Vasiyetname Nedir?
Vasiyetname, miras bırakanın terekesi üzerinde ölümünden sonra sonuç doğuracak şekilde yaptığı yazılı veya sözlü bir beyandır. Vasiyetname, resmi memur huzurunda düzenlenebileceği gibi kişinin kendi el yazısıyla veya belirli şartlar altında sözlü olarak da yapılabilir.
Vasiyetnamenin Geçerlilik Koşulları
Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için Medeni Kanun’a göre belirli yasal şekil ve içerik şartlarının sağlanması gerekmektedir.
- Yazılı veya Sözlü Düzenlenme: Vasiyetname, yazılı olarak düzenlenmelidir. Ancak olağanüstü durumlarda sözlü olarak da yapılabilir.
- Kişisel Düzenleme: Vasiyetname bizzat vasiyet eden tarafından yazılmalı ve imzalanmalıdır. Üçüncü kişilerin yazdığı vasiyetnameler geçersiz sayılır.
- İmza ve Tarih: Vasiyetname vasiyetçinin imzasını ve düzenlendiği tarihi içermelidir. Bu, vasiyetnamenin geçerli olduğunu kanıtlar.
- Ehliyet: Vasiyetname düzenleyen kişinin on beş yaşını doldurmuş ve ayrım yapabilme gücüne sahip olması gereklidir. Aksi halde vasiyetname geçersiz sayılır.
- Şahitlerin Bulunması: Resmi vasiyetnamelerde iki tanığın bulunması zorunludur. El yazısı vasiyetnamelerde tanık bulunmasına gerek yoktur.
Vasiyetname Türleri
Medeni Kanuna göre vasiyetname üç farklı şekilde düzenlenebilir:
1. Resmi Vasiyetname
Resmi vasiyetname, resmi bir memur (örneğin noter veya sulh hakimi) huzurunda iki tanığın katılımıyla düzenlenir. Vasiyetçi, son arzularını resmi memura bildirir ve memur bu arzuları yazılı hale getirir. İki tür resmi vasiyetname vardır:
- Okunarak ve İmzalanarak Yapılan Resmi Vasiyetname: Vasiyetçi, memur tarafından yazılan metni okur ve imzalar. Tanıklar huzurunda gerçekleşen bu işlem memur tarafından da imzalanır.
- Okunmadan ve İmzalanmadan Yapılan Resmi Vasiyetname: Memur, vasiyetçinin beyanlarını iki tanık huzurunda vasiyetçiye okur ve metni düzenler. Tanıklar ve memur tarafından imzalanır.
2. El Yazılı Vasiyetname
El yazılı vasiyetname, tamamen vasiyetçinin el yazısıyla yazılmış olmalıdır. Vasiyetçi, metni kendi el yazısıyla yazmalı, tarih atmalı ve imzalamalıdır. Başkası tarafından yazılan veya imzasız vasiyetnameler geçersizdir.
3. Sözlü Vasiyetname
Sözlü vasiyetname, sadece olağanüstü durumlarda yapılabilir. Ölüm tehlikesi veya ulaşımın kesilmesi gibi durumlarda vasiyetçi, son arzularını iki tanığa ileterek bu beyanların kayda geçirilmesini sağlar. Tanıklar bu beyanları yazılı olarak belgeleyebilir veya vakit kaybetmeksizin hakime bildirebilir.
Miras Bırakanın (Vasiyetçi) Yetkileri
Vasiyetname ile miras bırakan, aşağıdaki tasarrufları yapabilir:
- Mirasçıları Çıkarma: Mirasçılardan biri veya birkaçını mirasçılıktan çıkarabilir (MK m.510).
- Mirasçı Atama: Yeni mirasçılar atayabilir (MK m.516).
- Belirli Mal Vasiyeti: Belirli bir malı belirli bir kişiye bırakabilir (MK m.517).
- Koşul ve Yükümlülükler Koyma: Koşullar ve yükümlülükler belirleyebilir (MK m.515).
- Yedek Mirasçı Atama: Alternatif mirasçılar belirleyebilir (MK m.520).
- Art Mirasçı Atama: Bir malın önce birine, sonra başkasına geçmesi için art mirasçı belirleyebilir (MK m.521).
- Vakıf Kurulması: Bir vakıf kurulmasını vasiyet edebilir (MK m.526).
Vasiyetnamenin İptali ve Değiştirilmesi
Vasiyetçi, sağlığında vasiyetnamesini serbestçe değiştirebilir veya iptal edebilir. Bu, yeni bir vasiyetname düzenleyerek veya mevcut vasiyetnameyi iptal ederek yapılabilir. Eski vasiyetname, yenisi düzenlendiğinde otomatik olarak geçersiz hale gelir. Vasiyetçinin sağken vasiyetnameyi değiştirmeyeceğine dair yapılan her türlü şart geçersizdir.
Vasiyetnamenin Açılması ve Tenfizi
Vasiyetname, tesliminden itibaren bir ay içinde sulh hukuk mahkemesi tarafından açılır ve okunur:
- Açılması: Vasiyetname açıldıktan sonra ilgililere tebliğ edilir ve tapu işlemleri başlatılabilir.
- Tenfizi: Vasiyetnamenin geçerliliği ve uygulanması için yapılan itirazların sonuçlanması gereklidir. Asliye hukuk mahkemesi bu süreçte karar verir.
Sık Sorulan Sorular
1. Vasiyetname hangi durumlarda geçersiz sayılır?
Vasiyetname, vasiyetçi tarafından bizzat yazılmamışsa, imzasızsa veya vasiyetçi ehliyetsiz ise geçersiz sayılabilir. Ayrıca, vasiyetname şekil şartlarına uygun değilse veya saklı payları ihlal ediyorsa geçersiz olabilir.
2. Vasiyetname nasıl iptal edilir veya değiştirilir?
Vasiyetname, yeni bir vasiyetname düzenlenerek iptal edilebilir. Yeni vasiyetname düzenlendiğinde, eski vasiyetname geçersiz hale gelir. Vasiyetçi, sağlığında vasiyetnamesini serbestçe değiştirebilir veya iptal edebilir.
3. Vasiyetname düzenlemek için noter gerekli mi?
Hayır, vasiyetname el yazısı ile de düzenlenebilir. Ancak resmi bir vasiyetname düzenlemek isterseniz noter veya sulh hakimi huzurunda yapılması gereklidir. El yazılı vasiyetname ve belirli koşullarda sözlü vasiyetname de geçerli olabilir.
4. Sözlü vasiyetname hangi durumlarda geçerlidir?
Sözlü vasiyetname, sadece olağanüstü durumlarda (örneğin ölüm tehlikesi veya ulaşımın kesilmesi gibi) geçerlidir. Vasiyetçi son arzularını iki tanığa iletir ve bu beyanlar kayda geçirilir veya vakit kaybetmeksizin hakime bildirilir.
5. Vasiyetname açıldıktan sonra itiraz edilebilir mi?
Evet, vasiyetname açıldıktan sonra mirasçılar veya ilgililer, belirli süreler içinde vasiyetnameye itiraz edebilir. İtirazlar asliye hukuk mahkemesi tarafından değerlendirilir.
Sonuç
Vasiyetname, kişinin mal varlığının ölümünden sonra nasıl dağıtılacağını belirleyen önemli bir belgedir. Geçerli bir vasiyetname düzenlemek için yasal koşullara uyulmalı ve dikkatli bir şekilde hazırlanmalıdır. Bu, mirasın istenen şekilde dağıtılmasını ve olası anlaşmazlıkların önlenmesini sağlar.
Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.
Saygılarımızla,