Unutulma Hakkı

Unutulma hakkı, bireyin geçmişinde kendisiyle ilgili çıkan içeriklerin internet arama motorlarında bulunmasını engelleme hakkıdır. Bu hak, kişilerin dijital izlerini silme talebiyle, hukuki ve meşru nedenlerle internette var olan içeriklerin arama sonuçlarında yer almamasını sağlar. Özellikle Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) kapsamında yer alan bu hak, dijital dünyada kişisel verilerin korunması konusunda önemli bir adım olarak kabul edilmektedir.

Unutulma Hakkı Nedir?

Unutulma hakkı, kişilik haklarının korunması çerçevesinde kişinin internet üzerindeki dijital kimliğini kontrol edebilme imkânı sunar. Bu hak, kişinin isteği doğrultusunda kendisi hakkında çıkan içeriklerin, arama motorları sonuçlarından kaldırılmasını sağlar. Özellikle Avrupa Birliği’nde yasal olarak tanınan bu hak, dijital ortamda insanların kişisel verilerini koruma ihtiyacını karşılamak için oluşturulmuştur.

Avrupa’da Unutulma Hakkı

Avrupa Birliği’nde unutulma hakkı, Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) madde 17’de yer alır ve “silinme hakkı” (right to erasure) başlığı altında düzenlenmiştir. Bu hak kapsamında, ilgili kişi, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama motorlarından silinmesini talep edebilir. Eğer kişisel veriler artık gerekli değilse, işlenme amacı sona ermişse ya da verilerin kamu yararı kalmamışsa, bu hak talep edilebilir.

Google gibi büyük arama motorları, Avrupa Adalet Divanı’nın 2014 tarihli kararına uyarak, AB’deki kullanıcıların unutulma hakkı taleplerini karşılamaktadır. Google’ın şeffaflık raporuna göre, 2014’ten 2020’ye kadar yaklaşık 3,8 milyon URL’nin kaldırılması talep edilmiştir.

Türkiye’de Unutulma Hakkı

Türkiye’de unutulma hakkı doğrudan bir mevzuatta yer almasa da, bazı düzenlemeler ve mahkeme kararları bu hakkın kullanımını mümkün kılmaktadır. Anayasa’nın 20. Maddesi kişisel verilerin korunması hakkını içerir ve bu madde çerçevesinde unutulma hakkının uygulanabilirliği söz konusu olmuştur.

Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi tarafından verilen çeşitli kararlarda, unutulma hakkının evrensel bir hak olduğu ve kişilerin bu haktan yararlanabileceği belirtilmiştir. Özellikle, 31 Temmuz 2020 tarihli 7253 sayılı Kanun ile unutulma hakkına dolaylı olarak değinilmiştir. Bu kanunda yer alan 9. maddeye eklenen fıkra ile kişilik hakları ihlal edilenlerin, adlarının belirli internet adresleri ile ilişkilendirilmemesi yönünde talepte bulunabilmesi mümkün kılınmıştır.

Unutulma Hakkı ve İçeriğin Kaldırılması Farkı

Unutulma hakkı, içeriklerin internetten tamamen silinmesini değil, yalnızca arama motoru sonuçlarından kaldırılmasını sağlar. Yani, içerikler hâlâ internet ortamında bulunabilir ancak arama motorları üzerinden ulaşılması engellenir. Bu hak, içerik sağlayıcıların içerikleri silme yükümlülüğü getirmez; yalnızca arama sonuçlarında görünmemesi sağlanır.

Unutulma Hakkının Sınırları

Unutulma hakkı her ne kadar bireysel özgürlükleri koruma amacı taşısa da, bu hakkın sınırları tartışmalıdır. Özellikle kamu yararını ilgilendiren durumlarda, ifade özgürlüğü ve bilgi edinme hakkı ile bireyin unutulma hakkı arasında denge kurulması gerekmektedir. Bu nedenle, mahkemeler her somut olayda unutulma hakkının kamu yararı ve kişisel haklar çerçevesinde değerlendirilmesine özen göstermektedir.

Özellikle kamusal figürler ve geçmişte medyada yer alan olaylar ile ilgili içeriklerin kaldırılmasında, bu denge dikkatle korunmalıdır. Çünkü, her bireyin geçmişte yaşadığı olayların kamusal ilgiyi hak etmeyecek düzeyde olması durumunda unutulma hakkı devreye girebilirken, kamusal çıkarların daha ön planda olduğu durumlarda bu hak sınırlandırılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Unutulma hakkı nedir?

Unutulma hakkı, bireylerin geçmişte kendisiyle ilgili internette yer alan içeriklerin arama motoru sonuçlarından kaldırılmasını talep etme hakkıdır.

2. Unutulma hakkı hangi ülkelerde uygulanmaktadır?

Unutulma hakkı, Avrupa Birliği ülkelerinde GDPR kapsamında uygulanmaktadır. Ayrıca Türkiye’de de çeşitli mahkeme kararlarıyla bu hak tanınmıştır.

3. Unutulma hakkı ile içeriğin tamamen kaldırılması aynı şey mi?

Hayır, unutulma hakkı sadece içeriklerin arama motorlarından kaldırılmasını sağlar. İçerikler hâlâ internet ortamında mevcut olabilir, ancak arama sonuçlarında görünmez.

4. Unutulma hakkı Türkiye’de nasıl uygulanıyor?

Türkiye’de unutulma hakkı doğrudan bir yasa ile düzenlenmemiştir. Ancak, Anayasa’nın 20. Maddesi ve mahkeme kararları bu hakkın uygulanabilirliğini sağlamaktadır.

5. Unutulma hakkı herkese tanınan bir hak mıdır?

Evet, unutulma hakkı, her bireyin kişisel verilerinin korunmasını sağlayan evrensel bir haktır. Ancak, bu hak kamusal çıkar ve ifade özgürlüğü ile dengelenmelidir.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,