MİRAS İNTİKALİ
Türk Medeni Kanunu’nun 599. maddesi gereğince mirasçılar, miras bırakanın ölümü ile birlikte mirası bir bütün olarak kazanmaktadırlar. Miras bırakanın ölümüyle birlikte, miras yolu ile intikali mümkün olan tüm haklar ve borçlar herhangi bir işleme gerek kalmaksızın, bir bütün olarak mirasçılara geçmektedir ancak malların paylaşımı, taşınırların devri, taşınmaz malların mülkiyeti, miras intikalinin gerçekleşmesi yasal bir sürece tabidir. Mevcut çalışmamızda tapuda gerçekleştirilecek miras intikali ele alınacaktır.
MİRAS İNTİKALİ NEDİR?
Miras intikali, vefat eden bir kişinin malvarlığının mirasçılara geçişini ifade etmektedir. Bu süreci başlatmak için öncelikle mirasçıların belirlenmesi ve gerekli belgelerin toplanması gerekmektedir. Miras intikal süreci, birtakım usuli işlemlere sahip olduğundan alanında uzman bir avukat tarafından sürdürülmesi önem arz etmektedir.
MİRAS İNTİKALİ NASIL YAPILIR?
Miras intikal süreci, miras bırakanın ölüm belgesi ile noterden yahut Sulh Hukuk Mahkemesinden veraset ilamının alınması ile başlamaktadır. Mevzubahis ölüm belgesi ise genellikle Nüfus Müdürlüğünden talep edilerek temin edilmektedir. Mirasçılık belgesi, (veraset ilamı) miras intikali için gerekli olan en önemli belgelerden biridir. Mirasçıların; mirasçı olduklarını ve miras payını gösteren mirasçılık belgesini intikal işlemlerini devam ettirmek için kurumlara ve memurlara sunma zorunluluğu bulunmaktadır.
Miras bırakan adına kayıtlı taşınır, taşınmaz, nakit para, değerli madenler, alacak hakları bulunabileceğinden ikinci aşama olarak bunların devri veya tescili söz konusu olacaktır. Söz konusu çalışmanın konusunu, taşınmaz malların miras intikali oluşturduğundan aşağıdaki başlıkta incelenecektir.
TAŞINMAZ MALLARIN MİRAS İNTİKALİ
Taşınmaz malların miras intikali; tapu sicilinde kayıtlı olan malikin ölümü halinde mirasın, mirasçılar adına tescil edilmesi işlemidir. Yukarıda bahsedildiği biçimde veraset ilamının alınmasından sonra tapu işlemleri için taşınmazın bağlı bulunduğu il ya da ilçede ilgili belediyeye gidilmesi gerekmektedir. Taşınmazın ‘’emlak vergisi borcu’’ olmadığına dair ve rayiç bedelini gösteren bir belge alınmalıdır ancak taşınmaz üzerinde emlak vergi borcu var ise öncelikle bu borç ödenmeli akabinde ”borcu yoktur” yazısı alınmalıdır. Akabinde Veraset ve İntikal Vergi Dairesine gidilmelidir. Veraset ve intikal vergisi ödendikten sonra (veraset ve intikal vergi tarifesine göre) ”ilişiğin kesildiğine dair belge” alınmalıdır. Bu işlemler tamamlandıktan sonra gerekli tüm belgeler ile mirasçılar veya mirasçılardan biri tarafından tapu müdürlüğüne başvuru yapılmalı ve taşınmazın tescili istenmelidir. Taşınmaz malların miras intikali başvurusunun tamamlanması ile birlikte her yıl belirlenen döner sermaye bedeli alınarak Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından intikal işlemleri gerçekleştirilmektedir. Ayrıca artık e-devlet üzerinden tapu intikali işlemleri için webtapu.tkgm.gov.tr adresine erişim sağlanarak da tapu intikali için gerekli yönlendirmelerle başvuru yapılabilmektedir.
TAŞINMAZ İNTİKAL İŞLEMLERİ İÇİN GEREKLİ BELGELER
- Veraset ilamının yani mirasçılık belgesinin aslı ya da noter onaylı örneği,
- Veraset ve İntikal Vergilerinin ödendiğine dair belge,
- Taşınmaz mesken ya da dükkân ise güncel deprem sigortası poliçesi (DASK)
- Taşınmaz mesken ise ilgili belediyeden Emlak Vergisinin ödendiğine dair “Borcu Yoktur” ibareli mühürlü belge
- İntikali talep edilen taşınmazın varsa tapu senedi, tapu senedi yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge ya da mirasçılardan birinin sözlü beyanı.
Aktarılan bilgiler çekişmeli herhangi bir durumun meydana gelmediği normal şartlarda gerçekleşecek olan intikaller içindir ancak yine de mirasçılar arasında anlaşmazlık olması miras intikali yapmaya engel değildir. Mirasçılar arasında anlaşmazlık yaşandığı takdirde elbette dava süreci yaşanacaktır ki genellikle taşınmazın paylaşımı hususunda uyuşmazlıklar oluşmaktadır. Mirasçılar, miras paylarının belirlenmesi ve paylaşımı için sulh hukuk mahkemelerine ortaklığın giderilmesi davası için başvurup mahkeme ilamıyla birlikte de tapu intikal işlemini gerçekleştirebilmektedirler. Anlaşmazlık durumunda da avukattan hukuki destek almak, sürecin daha sağlıklı ve hızlı ilerlemesine yardımcı olacaktır.