
Mobbing Nedir?
Mobbing Nedir? İş Yerinde Psikolojik Taciz ve Haklarınız
Günümüzde iş yerlerinde mobbing, yani iş yerinde psikolojik taciz, birçok çalışanın karşı karşıya kaldığı önemli sorunlardan biridir. Mobbing, kişinin sistematik olarak psikolojik baskıya maruz kalması ve iş hayatında dışlanması anlamına gelir. Çoğu zaman iş yerindeki stres, rekabet ve kişisel hırslar gibi faktörlerle tetiklenen mobbing, mağdurlar üzerinde ciddi psikolojik ve fiziksel etkiler bırakabilir. Peki, mobbing nedir? Nasıl anlaşılır? Mobbinge uğrayan çalışanlar ne yapmalıdır? Bu yazımızda bu soruları detaylı bir şekilde ele alacağız.
Mobbing Nedir?
Mobbing, iş yerinde bir veya birden fazla kişinin, başka bir çalışan üzerinde kasıtlı olarak baskı kurması, yıldırma, dışlama ve küçük düşürme gibi sistematik davranışlarla karşı karşıya kalmasıdır. Türk Dil Kurumu (TDK), mobbingi “bezdiri” olarak tanımlamış ve iş yerinde bir kişiyi hedef alıp çalışmalarını engelleyerek huzursuzluğa yol açan, onu gözden düşürmeye çalışan davranışlar bütünü olarak ifade etmiştir.
Mobbing, sadece amirler tarafından astlarına uygulanan bir baskı olarak görülmemelidir. Eşit pozisyondaki çalışanlar arasında da yatay mobbing vakalarına sıkça rastlanır. Aynı zamanda, daha nadir de olsa, astların amirlerine karşı mobbing uyguladığı dikey mobbing vakaları da mümkündür.
Mobbing Nasıl Anlaşılır?
Mobbing, genellikle mağdur üzerinde sürekli olarak tekrarlanan ve uzun süre devam eden olumsuz davranışlarla kendini gösterir. Mobbingin temel unsurları şunlardır:
- Sistematik olması: Mobbing bir kerelik bir olay değildir. Sürekli ve kasıtlı olarak yapılan davranışlardır.
- Kasıtlı yapılması: Yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırma amacı taşır.
- İş yerinde gerçekleşmesi: Mobbing sadece iş yerinde meydana gelir ve profesyonel ilişkiler üzerinden yürütülür.
Örnek mobbing davranışları arasında sürekli eleştirilmek, söz kesilmesi, iş yükünün aşırı artırılması, itibarsızlaştırma, izole edilme ve fiziksel şiddet tehditleri sayılabilir.
Mobbingin Çalışanlar Üzerindeki Etkileri
Mobbing, çalışanlar üzerinde ciddi psikolojik ve fizyolojik etkilere yol açabilir. Araştırmalar, mobbinge uğrayan kişilerin anksiyete, depresyon, uyku bozuklukları, öfke, kilo alma ya da verme gibi sağlık sorunları yaşayabileceğini göstermektedir. Ayrıca mobbing mağdurları iş hayatında verimsizlik, sık sık rapor alma, istifaya zorlanma gibi olumsuz durumlarla karşı karşıya kalabilirler.
Mobbingin etkileri sadece mağdurlarla sınırlı kalmaz; aile hayatını da etkileyebilir. Aile içi sorunlar, boşanmalar ve aile içi şiddet gibi olumsuz sonuçlar da ortaya çıkabilir.
Mobbinge Maruz Kalan Çalışanlar Ne Yapmalı?
Mobbinge maruz kalan çalışanların öncelikle durumu doğru tespit etmesi ve buna karşı adımlar atması önemlidir. İşte mobbingle mücadele için atılması gereken adımlar:
- Belgeler ve kanıtlar toplayın: Mobbinge maruz kaldığınızı kanıtlayacak yazışmalar, notlar, e-postalar gibi belgeleri saklayın.
- Hukuki danışmanlık alın: Mobbing, hukuki yaptırımları olan bir eylemdir. Bir avukattan hukuki destek alarak durumunuzu daha güçlü bir zemine oturtabilirsiniz.
- İş yeri yetkililerine başvurun: İş yerinde insan kaynakları departmanı veya bir mobbing politikası varsa, bu kanallardan destek alın.
- Psikolojik destek alın: Mobbing, psikolojik sağlığınızı ciddi şekilde etkileyebilir. Bir uzmandan yardım almak bu süreçte iyileştirici olabilir.
Mobbing Karşısında Hukuki Haklar
Türkiye’de mobbinge uğrayan çalışanlar, iş kanunları çerçevesinde çeşitli haklara sahiptir. Türk Borçlar Kanunu’nun 417. maddesi, işverenin işçiyi mobbinge karşı koruma yükümlülüğünü düzenler. Ayrıca, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre çalışanlar, mobbinge maruz kaldıklarında iş sözleşmelerini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatı talep edebilirler. Mobbing mağdurları, aynı zamanda manevi tazminat talebinde de bulunabilirler.
Mobbing İle Nasıl Mücadele Edilir?
Mobbing vakalarının önlenmesi için iş yerlerinde toplu eğitimler düzenlenmeli ve farkındalık yaratılmalıdır. Yöneticiler, mobbinge karşı sıfır tolerans politikası uygulamalı ve bu konuda tüm çalışanları bilinçlendirmelidir. Ayrıca, mobbinge karşı kurum içi politikaların oluşturulması ve şikayetlerin hızlıca değerlendirilmesi de büyük önem taşır.
Sonuç
Mobbing, iş yerinde çalışanlar üzerinde derin psikolojik ve fizyolojik etkiler bırakan ciddi bir sorundur. İş yerinde sistematik baskıya maruz kalan her birey mobbing mağduru olabilir ve bu duruma karşı bilinçli adımlar atarak hukuki yollara başvurabilir. Hem çalışanlar hem de işverenler, mobbingin ne olduğunu, nasıl anlaşıldığını ve sonuçlarını bilerek bu tür olumsuz davranışlarla mücadele etmelidir.
SSS – Mobbing Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
- Mobbing ne anlama gelir?
Mobbing, bir çalışanın iş yerinde sistematik olarak psikolojik baskıya maruz kalmasıdır. - Mobbinge uğradığımı nasıl anlarım?
Eğer iş yerinde sürekli olarak eleştiriliyor, dışlanıyor veya itibarsızlaştırılıyorsanız, mobbinge maruz kalıyor olabilirsiniz. - Mobbing karşısında hangi hukuki haklara sahibim?
Mobbing mağdurları, iş sözleşmesini haklı sebeple feshederek tazminat talebinde bulunabilir ve manevi tazminat talep edebilirler. - Mobbing hangi tür davranışlarla kendini gösterir?
Mobbing davranışları arasında sürekli eleştirilmek, izolasyon, aşırı iş yükü verilmesi ve fiziksel tehditler yer alır. - Mobbing uygulayan kişiye dava açabilir miyim?
Evet, mobbing mağdurları işverene veya mobbing uygulayan kişilere karşı hukuki dava açabilir ve tazminat talebinde bulunabilirler.
Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.
Saygılarımızla,