EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) Nedir?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar, kısa adıyla EYT, Türkiye’de 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olarak çalışmaya başlayan, ancak 1999 yılında yapılan sosyal güvenlik yasası değişikliği nedeniyle emeklilik yaş sınırına takılan vatandaşları ifade eder. Bu kişiler, gerekli prim gününü ve çalışma süresini tamamlamış olmalarına rağmen, 1999’daki yasa değişikliğiyle getirilen yaş şartı nedeniyle emekli olamamaktadır. EYT, yıllardır Türkiye’nin gündeminde olan bir konuydu ve bu mağduriyet 2023 yılında çıkarılan EYT yasası ile büyük ölçüde giderildi.

1999’dan önce sigorta girişi olan kişiler, yaş şartına bakılmaksızın emeklilik hakkı kazanacaklar. EYT yasası, 3 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenleme ile sigortalılık süresini ve prim gün sayısını dolduranlar, yaş şartına takılmadan emekli olabilecekler. EYT’den yararlanacak vatandaşlar, SGK’ya başvurarak emeklilik taleplerini iletebilirler.

EYT’nin Tarihçesi ve Yasal Düzenlemeleri

Türkiye’de 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan vatandaşlar için yaş şartı olmaksızın emekli olma imkanı bulunmaktaydı. Ancak, 1999 yılında yapılan sosyal güvenlik reformu ile emeklilik yaşı yükseltildi ve prim gün sayısının yanı sıra bir de yaş şartı getirildi. Kadınlar için emeklilik yaşı 58, erkekler için ise 60’a çıkarıldı. Bu düzenleme, 2008 yılında yapılan bir başka reform ile daha da değişti ve emeklilik yaşı kademeli olarak 65’e kadar yükseltildi.

1999 öncesi sigortalı olan kişiler, prim gün sayısını doldurmuş olsalar bile, yaş şartına takıldıkları için emekli olamıyorlardı. Bu durum, milyonlarca kişiyi etkileyen büyük bir sorun haline geldi ve kamuoyunda “EYT sorunu” olarak bilinen bir mağduriyet yarattı. 2023 yılında çıkarılan EYT yasası ile bu mağduriyet giderilmiş oldu.

EYT Yasasının Şartları

EYT düzenlemesi ile emekli olabilmek için sigorta başlangıcının 8 Eylül 1999 tarihinden önce olması ve prim gün sayısı ile sigortalılık süresi şartlarının yerine getirilmesi gerekmektedir. EYT kapsamında emekli olabilecek kişilerin şartları şu şekildedir:

• SSK (4/a) kapsamında olanlar için:
  • Kadınlar: 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim günü
  • Erkekler: 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim günü
• Bağkur (4/b) kapsamında olanlar için:
  • Kadınlar: 7200 prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresi
  • Erkekler: 9000 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi
• Emekli Sandığı (4/c) kapsamında olanlar için:
  • Kadınlar: 7200 prim günü ve 20 yıl hizmet süresi
  • Erkekler: 9000 prim günü ve 25 yıl hizmet süresi

EYT Başvurusu Nasıl Yapılır?

EYT’den faydalanmak isteyen vatandaşlar, SGK’ya başvurarak emeklilik talebinde bulunabilirler. Başvurular e-Devlet üzerinden yapılabildiği gibi, SGK müdürlüklerine dilekçe verilerek de gerçekleştirilebilir. İşten ayrılan ve emeklilik talebinde bulunan kişilerin başvuruları, SGK tarafından incelenir ve başvuru onaylandıktan sonra emekli maaşı bağlanır.

Başvuru adımları şu şekildedir:

1. e-Devlet üzerinden: T.C. kimlik numarası ve şifre ile giriş yaparak SGK’nın ilgili sayfasına erişim sağlanır. “Gelir, Aylık, Ödenek Talep Belgesi” başvurusu yapılır.
2. SGK müdürlükleri: İş yerinden alınan işten ayrılma belgesi ve gerekli diğer belgelerle birlikte SGK’ya başvuru yapılır.

EYT Emekli Maaşı Nasıl Hesaplanır?

EYT kapsamında emekli olacak kişilerin maaş hesaplaması, prim gün sayısı ve sigortalılık süresi göz önüne alınarak yapılır. Emekli maaşı, çalışanın sigorta başlangıç tarihi ve prim ödeme günlerine göre belirlenir. 2000 öncesi, 2000-2008 dönemi ve 2008 sonrası olmak üzere maaş hesaplamasında üç farklı dönem dikkate alınır:

• 2000 öncesi dönemde emekli olanlar daha avantajlıdır, çünkü bu dönemde gösterge esasına göre maaş hesaplanır ve yüksek prim ödemeleri olanlar daha yüksek maaş alabilirler.
• 2000-2008 dönemi için ise TÜFE ve yıllık gelişme hızına dayanan bir katsayı kullanılarak hesaplama yapılır.
• 2008 sonrası dönemde emekli olacaklar içinse ortalama aylık kazanç ve aylık bağlama oranı dikkate alınarak maaş belirlenir.

EYT’li Olmanın Hakları

EYT düzenlemesi ile emekli olanlar, normal emeklilikten faydalanan kişilerle aynı haklara sahiptir. EYT’lilerin kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti ve yıllık izin gibi hakları korunmaktadır. EYT’li olarak emekli olanlar, işten ayrılmadan emeklilik başvurusu yaparak emekli olabilir ve iş yerinde tekrar çalışmaya başlayabilirler.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. EYT nedir?
   EYT, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olan ancak 1999 yılında yapılan sosyal güvenlik düzenlemesi nedeniyle emeklilik yaşı şartına takılan kişilere verilen addır.
2. EYT’den kimler yararlanabilir?
   8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi olan, prim gün sayısını ve sigortalılık süresini tamamlayan kişiler, EYT’den yararlanarak yaş şartına takılmadan emekli olabilirler.
3. EYT başvurusu nasıl yapılır?
   EYT başvurusu e-Devlet üzerinden ya da SGK müdürlüklerine dilekçe ile yapılabilir.
4. EYT maaşı nasıl hesaplanır?
   EYT kapsamında emekli olacak kişilerin maaşı, prim gün sayısı, sigorta başlangıç tarihi ve sigortalılık süresine göre hesaplanır.
5. EYT’liler ne zaman emekli olabilir?
   EYT başvurusu yapan ve gerekli şartları sağlayan kişiler, başvurularının onaylanmasının ardından emekli olabilirler.

Bu yazıda EYT ile ilgili detaylı bilgileri sizlerle paylaştık. Emeklilik şartları ve başvuru süreci hakkında daha fazla bilgi almak için SGK’ya başvurabilir veya e-Devlet üzerinden sorgulama yapabilirsiniz.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,