KVKK Aydınlatma Metni ve Açık Rızalar Nedir?

Kişisel verilerin korunması ve doğru işlenmesi, dijital dünyada büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de bu konuda Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile düzenlemeler yapılmıştır. Online platformlarda iş başvurusu yaparken kişisel verilerin nasıl işleneceği, bu süreçte açık rızanın nasıl alınacağı gibi konuların KVKK’ya uygun bir şekilde yürütülmesi gerekmektedir. Bu yazıda, KVKK aydınlatma metni ve açık rızalar hakkında detaylı bilgiler sunarak, veri sorumlularının nelere dikkat etmesi gerektiğini ele alacağız.

Aydınlatma Yükümlülüğü Nedir?

Aydınlatma yükümlülüğü, veri sorumlusunun, kişisel verilerin işlenmesi sırasında veri sahiplerini bilgilendirmesini zorunlu kılan bir süreçtir. Bu yükümlülüğün amacı, veri sahiplerinin verilerinin nasıl işlendiği hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Aydınlatma yükümlülüğü kapsamında veri sahiplerine sağlanması gereken temel bilgiler şunlardır:

1. Veri Sorumlusunun ve Varsa Temsilcisinin Kimliği: Kişisel verileri işleyen kişi veya kuruluş hakkında bilgi verilmelidir.
2. Kişisel Verilerin Hangi Amaçla İşleneceği: Verilerin hangi amaçlarla işleneceği detaylı bir şekilde belirtilmelidir.
3. Kişisel Verilerin Kimlere ve Hangi Amaçla Aktarılabileceği: Verilerin kimlerle paylaşılacağı belirtilmelidir.
4. Kişisel Veri Toplamanın Yöntemi ve Hukuki Sebebi: Verilerin nasıl toplandığı ve işlenmesinin hukuki dayanağı açıklanmalıdır.
5. 11. Maddede Sayılan Diğer Haklar: Veri sahiplerinin KVKK kapsamında sahip olduğu haklar hakkında bilgi verilmelidir.

Açık Rıza Nedir?

Açık rıza, “belirli bir konuya dair, bilgilendirilmeye dayanan ve özgür irade vasıtasıyla açıklanan rıza”dır. Kişi, sahip olduğu verinin işlenmesine kendi isteği ile veya karşı taraftan gelen istek üzerine onay verir. Açık rıza, veri sahibinin, verilerinin işlenmesine izin verdiği sınırları, kapsamı, gerçekleştirilme biçimini ve süresini belirlemesini sağlar.

Açık Rızanın Unsurları

Kanunun 3. maddesinde yer verilen açık rıza tanımı kapsamında, açık rızanın üç unsuru vardır:

1. Belirli Bir Konuya İlişkin Olması: Açık rıza, belirli bir konu ile sınırlandırılmalı ve genel nitelikte olmamalıdır.
2. Rızanın Bilgilendirmeye Dayanması: Veri sahibine, verilerinin nasıl işleneceği, hangi amaçlarla kullanılacağı, kimlerle paylaşılacağı gibi konularda yeterli bilgi verilmelidir.
3. Özgür İradeyle Açıklanması: Veri sahibi, herhangi bir zorlama veya baskı altında kalmadan, tamamen kendi özgür iradesiyle rıza vermelidir.

Belirli bir konu ile sınırlandırılmayan ve ilgili işlemle sınırlı olmayan genel nitelikteğe sahip olan açık rızalar “battaniye rızalar” olarak kabul edilmekte ve hukuken geçersiz sayılmaktadır. Örneğin, “her türlü ticari işlem, her türlü bankacılık işlemi ve her türlü veri işleme faaliyeti” gibi belirli bir konu ve faaliyeti işaret etmeyen rıza beyanları battaniye rıza kapsamında değerlendirilebilecek durumlardır.

Açık Rızanın Geri Alınması

Açık rıza vermenin kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olması sebebiyle, verilen açık rıza geri alınabilir. Bu bağlamda, kişisel verilerinin geleceğini belirleme hakkı söz konusu kişiye ait olduğundan, kişi dilediği zaman veri sorumlusuna vermiş olduğu açık rızasını geri alabilir. Geri alma işlemi ileriye yönelik sonuç doğurur ve açık rızaya dayalı olarak gerçekleştirilen tüm faaliyetler, geri alma beyanının veri sorumlusuna ulaştığı andan itibaren durdurulmalıdır.

Aydınlatma Yükümlülüğü ve Açık Rızanın Ayrı Ayrı Yerine Getirilmesi

KVKK çerçevesinde, aydınlatma yükümlülüğü ve açık rızanın alınması işlemlerinin ayrı ayrı yerine getirilmesi gerekmektedir. Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi, herhangi bir onaya bağlı değildir. Aydınlatma metni, veri sahibinin kişisel verilerinin işlenmesi noktasında bilgi sahibi olmasını sağlar. Açık rıza ise, veri sahibinin verilerinin işlenmesine yönelik onayıdır ve bu onay, aydınlatma metninden ayrı olarak alınmalıdır.

Sonuç

KVKK’ya uyum sağlamak, kişisel verilerin korunması ve veri sahiplerinin haklarının korunması açısından büyük önem taşır. Online platformlarda iş başvurusu alan veri sorumlusu şirketler, aydınlatma yükümlülüğü ve açık rıza süreçlerini ayrı ayrı yerine getirmeli ve veri sahiplerini bu konularda detaylı bir şekilde bilgilendirmelidir. Bu sayede, veri işleme faaliyetleri hukuka uygun bir şekilde gerçekleştirilmiş olur ve olası hukuki sorunların önüne geçilir.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Aydınlatma yükümlülüğü nedir?

Aydınlatma yükümlülüğü, veri sorumlusunun, kişisel verilerin işlenmesi sırasında veri sahiplerini bilgilendirmesini zorunlu kılan bir süreçtir. Bu yükümlülüğün amacı, veri sahiplerinin verilerinin nasıl işlendiği hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır.

2. Açık rıza nedir?

Açık rıza, “belirli bir konuya ilişkin, bilgilendirilmeye dayanan ve özgür iradeyle açıklanan rıza”dır. Kişi, sahip olduğu verinin işlenmesine kendi isteği ile veya karşı taraftan gelen istek üzerine onay verir.

3. Açık rızanın unsurları nelerdir?

Açık rızanın üç temel unsuru vardır: belirli bir konuya ilişkin olması, rızanın bilgilendirmeye dayanması ve özgür iradeyle açıklanması.

4. Açık rıza nasıl geri alınır?

Açık rıza vermek, kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan, verilen açık rıza geri alınabilir. Kişi dilediği zaman veri sorumlusuna vermiş olduğu açık rızasını geri alabilir. Geri alma işlemi ileriye yönelik sonuç doğurur ve açık rızaya dayalı olarak gerçekleştirilen tüm faaliyetler, geri alma beyanının veri sorumlusuna ulaştığı andan itibaren durdurulmalıdır.

5. Aydınlatma yükümlülüğü ve açık rıza nasıl ayrı ayrı yerine getirilir?

KVKK çerçevesinde, aydınlatma yükümlülüğü ve açık rızanın alınması işlemleri ayrı ayrı yerine getirilmelidir. Aydınlatma yükümlülüğü herhangi bir onaya bağlı değildir ve veri sahibine bilgi vermeyi amaçlar. Açık rıza ise, veri sahibinin verilerinin işlenmesine yönelik onayıdır ve bu onay, aydınlatma metninden ayrı olarak alınmalıdır.