Kentsel Dönüşüm Yasası 2024

Kentsel dönüşüm yönetmeliği, özellikle afet riski taşıyan alanlarda bulunan yapıların yenilenmesi veya güçlendirilmesi süreçlerini düzenleyen, bu süreçlerde uygulanacak standartları ve yöntemleri belirleyen resmi kurallar bütünüdür. Türkiye’de bu yönetmelik, deprem gibi doğal afetlerden zarar görebilecek riskli yapıların tespiti, bu yapıların güvenli hale getirilmesi veya yıkılarak yeniden inşa edilmesi işlemlerini içerir. Kentsel dönüşüm projeleri, şehirlerin modernizasyonuna katkıda bulunurken aynı zamanda eski ve riskli yapı stokunun güncellenmesini amaçlar.

Bu yönetmelik çerçevesinde, belirlenen riskli alanlar ve binalar için çeşitli finansal teşvikler ve destekler sağlanabilir. Yönetmelik, ilgili belediyeler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı gibi yerel ve ulusal düzeydeki yetkili kurumlar tarafından uygulanır. Kentsel dönüşüm süreci genellikle şu adımları içerir:

1. Riskli alanların belirlenmesi.
2. Yapıların risk durumlarının değerlendirilmesi.
3. Yıkım ve inşaat işlemlerinin planlanması ve yürütülmesi.
4. Yenilenmiş alanların halka sunulması ve yeni yapıların kullanıma açılması.

Bu süreç hem vatandaşların yaşam kalitesini artırmayı hem de şehirlerin daha güvenli ve yaşanabilir hale gelmesini hedefler.

Kentsel Dönüşüm Yasasında Yapılan Değişiklikler Nelerdir?

Kentsel dönüşüm yasasında 2023 yılında yapılan değişiklikler, Türkiye’nin afet riski altındaki bölgelerinde güvenli ve sağlıklı yaşam alanları oluşturmayı hedeflemektedir. İşte bu değişikliklerden bazıları:

1. Karar Alma Süreci: Maliklerin tamamının rızası yerine, hisseleri oranında maliklerin salt çoğunluğunun rızası ile kararlar alınabilecek. Bu, kentsel dönüşüm projelerinin daha hızlı ilerlemesine olanak tanıyacak​​.
2. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı: Yeni kurulan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, afet riski altındaki alanlardaki kentsel dönüşüm uygulamalarını yönetecek. Bu başkanlık, riskli yapıların tespitinden, yıkımına kadar olan süreçlerde aktif rol alacak​​.
3. Finansman ve Mali Yardım: Dış finansman olanakları, Kentsel Dönüşüm Başkanlığına uygun şekilde tahsis edilecek. Ayrıca, yapım için mali yardımın usul ve esasları Cumhurbaşkanınca belirlenecek​​.
4. Rezerv Yapı Alanı Tanımı: Rezerv yapı alanı tanımı değiştirilerek, yeni yerleşim alanı olarak sınıflandırılmadan rezerv yapı alanı olabilecek şekilde genişletildi​​.
5. Yargı Süreçleri: İmar ve parselasyon planlarına itiraz süreçleri düzenlendi ve yargı süreçlerinde değişikliklere gidildi, böylece dava süreleri kısaltıldı ve karar alma süreçleri hızlandırıldı​​.
6. Riskli Yapı Tespiti ve Yıkımı: Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, riskli yapıların tespitini resen yapabilecek ve bu yapıların yıkımı için maliklere belirli süreler tanıyacak. Süre dolduğunda, yapılar idari makamlarca yıktırılacak​.

Bu değişiklikler, Türkiye’deki kentsel dönüşüm süreçlerini hızlandırmayı ve afet riski altındaki bölgelerde güvenliğin artırılmasını amaçlamaktadır.

Kentsel Dönüşüm İçin Gereken Çoğunluk Sayısı Kaçtır?

Kentsel dönüşüm projelerinde karar alma sürecinde gereken çoğunluk sayısı, maliklerin salt çoğunluğunun rızasına dayanmaktadır. Bu, dönüşümün yapılacağı mülklerdeki hisseler oranında maliklerin yarısından fazlasının onayının alınması anlamına gelir. Bu düzenleme, karar alma sürecini daha esnek hale getirerek projelerin daha hızlı ilerlemesine olanak tanır.

Kentsel Dönüşümde Mali Yardımlar Neler?

Kentsel dönüşüm projelerinde mali yardımlar, afet riski altındaki yapıların yenilenmesi ve güçlendirilmesi süreçlerini desteklemek için çeşitli finansal teşvikler ve yardımlar içerir. İşte bu yardımlardan bazıları:

1. Hibe ve Teşvikler: Devlet tarafından sağlanan hibe ve teşvikler, riskli yapıların yenilenmesi veya yıkılması süreçlerinde maliyetlerin bir kısmını karşılamak için kullanılır. Bu teşvikler, proje maliyetlerini düşürerek maliklere yardımcı olur.
2. Kredi İmkanları: Kentsel dönüşüm projeleri için özel olarak tasarlanmış düşük faizli kredi paketleri, maliklerin ve yatırımcıların projeleri finanse etmelerine yardımcı olur. Bu krediler genellikle uzun vadeli ve uygun ödeme koşulları ile sunulur.
3. Vergi İndirimleri: Vergi indirimleri, kentsel dönüşüm projelerine katılanlara sağlanabilir. Bu indirimler, emlak vergisi, KDV indirimi gibi vergisel avantajları içerebilir ve projenin toplam maliyetini düşürmeye yöneliktir.
4. Teknik Destek ve Danışmanlık: Projelerin planlanması ve uygulanması aşamalarında teknik destek ve danışmanlık hizmetleri de mali yardım kapsamında sağlanabilir. Bu hizmetler, projelerin daha etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlar.
5. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Belirlenen Yardımlar: Yapım için mali yardımların usul ve esasları, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile belirlenir. Bu, kentsel dönüşüm projelerine özel destek sağlama yetkisini Cumhurbaşkanına verir.

Bu mali yardımların amacı, kentsel dönüşüm projelerini teşvik etmek ve afet riski altındaki bölgelerde yaşayan insanların yaşam kalitesini ve güvenliğini artırmaktır.

Kentsel Dönüşüm Tebligat Süresi Nedir?

Kentsel dönüşüm sürecinde tebligat süreleri, yapılan yasal düzenlemelere göre belirlenir ve bu süreler, dönüşüm sürecinin hızlandırılması ve etkinleştirilmesi amacıyla kısaltılmış olabilir. Örneğin, bazı durumlarda mahkeme sürelerinin ve bilirkişi sürelerinin kısaltılmasına yönelik hükümler getirilmiş olabilir. Ancak, genel olarak tebligat süresi ve bu sürelerin nasıl işlediği, ilgili yasa maddelerinde ve yönetmeliklerde detaylı olarak açıklanmaktadır.

Kentsel dönüşümle ilgili tebligat süresi konusunda en güncel ve kesin bilgi için, Türkiye’deki ilgili yasal metinlere veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı gibi yetkili kurumların yayınladığı rehberlere başvurmak en doğrusu olacaktır.

Kentsel Dönüşümde Yapı ve İskân Ruhsatı Ne Zaman Alınır?

Kentsel dönüşüm projelerinde yapı ve iskân ruhsatı alınma süreci, projenin başlangıcında yer alan önemli adımlardan biridir. İşte bu süreçle ilgili genel bir özet:

1. Proje Onayı: Öncelikle, kentsel dönüşüm projesi kapsamında yapılacak inşaatın proje planları hazırlanır ve ilgili belediye veya yerel yönetim birimlerine sunulur.
2. Yapı Ruhsatı: Proje planları onaylandıktan sonra, inşaata başlamak için yapı ruhsatı alınır. Bu ruhsat, inşaatın yasalara uygun olarak gerçekleştirileceğini ve teknik şartnamelere uygun planlandığını belgeler.
3. İnşaat Süreci: Yapı ruhsatı alındıktan sonra inşaat süreci başlar. Bu süreç boyunca, inşaatın ilerlemesi belirli aşamalarda denetlenir.
4. İskân Ruhsatı: İnşaat tamamlandığında ve tüm yasal standartlara uygun olduğu teyit edildiğinde, bina kullanıma açılmadan önce iskân ruhsatı alınır. Bu ruhsat, binanın oturuma uygun olduğunu ve güvenli bir şekilde kullanılabileceğini onaylar.

Yapı ve iskân ruhsatlarının alınma zamanlaması, projenin büyüklüğüne, yerel yönetimlerin işleyişine ve mevzuatta yer alan diğer özel şartlara göre değişiklik gösterebilir. Kentsel dönüşüm projelerinde bu süreçler genellikle sıkı bir şekilde yönetilir ve denetlenir, çünkü projelerin amacı afet riski altındaki bölgelerde güvenli yaşam alanları oluşturmak ve mevcut yapı stokunu modernize etmektir.

Rezerv Alanı Nedir?

Rezerv alanı, özellikle kentsel dönüşüm projeleri kapsamında kullanılan bir terimdir ve genellikle afet riski altında olan veya kentsel dönüşüme tabi tutulacak bölgelerde, geçici veya kalıcı olarak insanların yerleştirilmesi için ayrılan arazileri ifade eder. Bu alanlar, mevcut riskli yapılardan insanların tahliyesi sırasında geçici barınma sağlamak ya da yeni ve güvenli yaşam alanları oluşturmak amacıyla planlanır.

Kentsel dönüşüm projelerinde rezerv alanlarının kullanımı, yerel yönetimler ve planlama otoriteleri tarafından belirlenir ve genellikle şehir planlamasının bir parçası olarak ele alınır. Bu alanlar, yeni konut projeleri, sosyal tesisler ve yeşil alanlar gibi çeşitli amaçlarla kullanılabilir.

Rezerv alanı kavramı, afet yönetimi ve şehir planlamasında önemli bir rol oynar, çünkü bu alanlar hem afet anında hem de sonrasında toplumun ihtiyaçlarını karşılamak üzere stratejik olarak kullanılabilir.

6 Şubat Depremi Sonrası Kentsel Dönüşümdeki Yenilikler

6 Şubat depremi sonrası Türkiye’deki kentsel dönüşümde bir dizi yenilik yapıldı. İşte bazı önemli değişiklikler:

1. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı Kurulması: Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi için bir başkanlık kuruldu. Bu yeni yapı, riskli binaların tespitini yapabilir ve gerekirse mal sahiplerinden bu tespiti yapmalarını talep edebilir​.
2. Yargı Süreçlerinin Hızlandırılması: Yeni yasal düzenlemelerle, afet bölgesindeki hasar tespit raporlarına dayalı olarak yapılan idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında süreçler hızlandırıldı. Savunma verme süresi ve diğer yargı süreçleri için belirli zaman sınırları getirildi​​.
3. Finansman Düzenlemeleri: Kentsel Dönüşüm Başkanlığına yönelik dış finansman imkânları artırıldı ve bu kapsamda Dünya Bankası tarafından sağlanan kredilerin kullanımı sürdürüldü​​.
4. Rezerv Yapı Alanları Yeniden Tanımlandı: ‘Rezerv yapı alanı’ tanımı güncellenerek, bu alanların sadece meskûn olmayan yerlerde değil, yerleşim yerlerinde de belirlenebilmesi mümkün hale getirildi. Bu, özellikle kentsel dönüşüm projelerinde esneklik sağlayarak daha geniş bir alanda uygulanabilirliği artırmayı amaçlıyor​​.
5. Maliklerin Onayı: Kentsel dönüşüm projelerinde maliklerin onayı ile ilgili düzenlemeler de yenilendi. Yeni yasa, projeler için maliklerin tamamının onayını aramak yerine, maliklerin salt çoğunluğunun onayı ile kararların alınmasına olanak tanıyor​​.

Bu yenilikler, deprem sonrası toplumun daha hızlı bir şekilde iyileşmesini ve risk altındaki yapıların dönüştürülmesini amaçlamaktadır.

Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Nedir?

Kentsel dönüşüm kira yardımı, kentsel dönüşüm projeleri kapsamında, riskli ya da yıkılacak yapıların sakinlerine geçici konut desteği sağlamak amacıyla verilen finansal yardımdır. Bu yardım, binalar yeniden inşa edilirken veya güçlendirilirken, mevcut sakinlerin başka bir yerde geçici olarak yaşamaları için gerekli kira giderlerini karşılamak üzere tasarlanmıştır.

Bu yardımın süresi ve miktarı, projenin özelliklerine, yerel yönetim politikalarına ve dönüşümün kapsamına göre değişebilir. Genellikle, kira yardımı, dönüşüm süreci boyunca sakinlere maddi destek sağlamak için belirlenen aylık bir tutardır ve bu süreç tamamlanana kadar devam eder. Yönetmelikler, kira yardımının süresini ve koşullarını belirler ve bu yardımlar çoğu zaman doğrudan kiracılara veya mal sahiplerine ödenir.

2024 Kentsel Dönüşüm Kira Yardımını Kimler Alabilir?

2024 yılında kentsel dönüşüm kira yardımından faydalanmak için bireylerin iş yeri veya ikametgâhlarının, yetkili kurumlar tarafından riskli yapı olarak tespit edilmiş olması gerekmektedir. Bu yardım, riskli binaların tahliye edilmesi durumunda ev sahiplerine ve kiracılara sunulmaktadır. Başvurular, tahliye kararından itibaren 1 yıl içinde veya bina yıkıldıktan sonra en geç 3 aylık süre içinde yapılmalıdır​​.

Miktar olarak, İstanbul’daki kiracılar için aylık 11 bin lira, malikler için ise 5 bin 500 lira olarak belirlenmiştir. Ankara, Antalya, Bursa ve İzmir gibi büyük şehirlerde malikler için 4 bin 500 lira, kiracılar için ise 9 bin TL kira yardımı öngörülmüştür. Diğer illerde kiracılara 6 bin TL, maliklere ise 3 bin TL kentsel dönüşüm kira yardımı yapılmaktadır​​.

Kentsel Dönüşüm Kredisi Nedir?

Kentsel dönüşüm kredisi, Türkiye’deki afet riski altındaki alanların dönüştürülmesine yönelik finansal destek sağlayan bir programdır. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında, riskli binaların yenilenmesi veya güçlendirilmesi projelerine destek vermek amacıyla verilen düşük faizli kredilerdir. Bu krediler, hem bina sahiplerine hem de inşaat şirketlerine sunulabilir.

Kentsel dönüşüm kredisinin temel amacı, şehirlerdeki yaşam standartlarını yükseltmek, afetlere dayanıklı yapılar oluşturarak can ve mal kaybını en aza indirmektir. Krediler genellikle uzun vadeli olup, geri ödeme koşulları projenin özelliklerine göre belirlenir. Böylece, kentsel dönüşüm projeleri daha erişilebilir ve uygulanabilir hale gelir.

Kentsel Dönüşüm Kredisi Nasıl Alınır?

Kentsel dönüşüm kredisi almak için Türkiye’deki belirlenmiş kurumlar tarafından sunulan bazı koşullar ve süreçler vardır. Öncelikle, riskli yapı olarak belirlenen binaların sakinleri veya bu binaların sahipleri başvuruda bulunabilir. Ayrıca, binaların güçlendirilmesi veya yeniden inşa edilmesi gibi durumlar için finansal destek sağlanmaktadır.

Başvuru süreci şu şekilde işler:

1. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden veya ilgili kentsel dönüşüm müdürlüklerinden riskli yapı tespit raporu alınması gerekir.
2. Yapı ruhsatı ve güncel tapu gibi belgelerin hazır bulundurulması.
3. İlgili bankalarla ve müteahhitlerle anlaşmalar yapılması.
4. Başvuru formu ve gerekli belgelerin ilgili banka veya kuruma teslim edilmesi.

Kentsel dönüşüm kredisi, deprem gibi doğal afetlere dayanıklı hale getirilmek üzere yapılan çalışmalarda kullanılabilir. Kredi miktarları, yapılan işe ve bölgeye göre değişiklik gösterebilir, ancak genellikle bir konut için 700 bin TL’ye kadar hibe ve kredi desteği sağlanmaktadır. Bazı özel durumlar için, örneğin enerji verimli binalar için, faiz oranlarında indirimler uygulanabilir​.

Daha fazla bilgi ve detaylı şartlar için ilgili bakanlığın veya kentsel dönüşüm projelerini yürüten kurumların web sitelerini ziyaret edebilirsiniz. Bu bilgiler, sürecin her aşamasında ne yapılması gerektiğini anlamanıza yardımcı olacaktır.

Kentsel Dönüşümde Avukatlık Hizmetlerinin Önemi

Kentsel dönüşüm projelerinde avukatlık hizmeti almak, süreçlerin yasalara uygun yürütülmesini sağlamak, katılımcıların haklarının korunmasına yardımcı olmak ve olası anlaşmazlıkların profesyonelce yönetilmesini garantilemek için gereklidir. Özellikle imar planlarına itirazlar ve riskli yapıların tespiti gibi konularda uzman bir avukattan destek almak faydalı olacaktır.

Avukatlık Hizmeti Alınması Gereken Durumlar

• Proje Onayı ve Yapı Ruhsatları: İnşaatın yasalara uygun olarak gerçekleştirildiğinin belgelenmesi.
• Finansman Anlaşmaları: Projeler için sağlanan finansal desteklerin yönetilmesi.
• Yargı Süreçleri: İmar ve parselasyon planlarına yapılan itirazlar ve yargı süreçlerinin yönetilmesi.
  
  

Sıkça Sorulan Sorular

Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Nedir?

Kentsel dönüşüm, depreme dayanıklı olmayan binaların yenilenmesi, altyapının iyileştirilmesi ve daha güvenli yaşam koşullarının sağlanması amacıyla hükümet tarafından başlatılan projelerdir. Bu, özellikle felaket riski taşıyan bölgeler için çok önemlidir.

Kentsel dönüşüm sürecinde kararlar nasıl alınır?

Bina sahipleri 30 gün içinde 2/3 çoğunlukla karar veremezlerse, Bakanlık mülkiyeti kamulaştırma yoluna gidebilir.

Etkilenen mülk sahipleri için hangi finansal destekler mevcut?

Sahipler, yeniden yapılanma maliyetlerini karşılamak üzere Bakanlıkla anlaşmalı bankalardan kredi başvurusunda bulunabilir ve uygun bulunan sahiplere Bakanlık faiz desteği sağlar. Ayrıca, kentsel dönüşüm projelerine dahil olanlar bazı vergi ve harçlardan muaf tutulurlar.

‘Rezerv yapı alanı’ kavramı nedir?

‘Rezerv yapı alanı’ kavramı, hükümetin belirli konut alanlarını rezerv alan olarak ilan etmesine ve mülkiyet haklarını askıya almasına olanak tanır. Bu, özellikle İstanbul’un Beyoğlu gibi değerli emlak bölgelerinde tartışmalı bir yasa maddesidir.

Yasa mülkiyet haklarını nasıl etkiler?

Mülk sahiplerinin oybirliği olmadan, yükleniciler projenin %10’unu tamamlamadan mülkleri satamaz. Bu kural, sahiplerin projede söz sahibi olmasını sağlar.

Bakanlık kentsel dönüşüm projelerinde hangi yetkilere sahiptir?

Bakanlık, doğal afetler nedeniyle önemli ölçüde zarar görmüş veya yıkılma riski taşıyan alanlarda kentsel dönüşüm projelerini mülk sahipleri veya ilgili tarafların rızasını almadan yürütebilir.

Mülk sahipleri anlaşmazlık yaşarsa ne olur?

Anlaşmazlıklar meydana geldiğinde, Bakanlık mülk sahiplerinin rızasını almadan tapu ve kadastro işlemleri, satışlar, devirler ve yıkım işlemleri dahil olmak üzere her türlü işlemi yürütebilir.

Kentsel dönüşüm kiracıları nasıl etkiler?

Yıkılan binaların kiracılarına ve mülk sahiplerine, yeniden inşa süreci boyunca iki ay süreyle bir kez olmak üzere taşınma desteği sağlanır.

Kentsel dönüşüm projelerine katılanlar için vergi avantajları var mı?

Katılımcılar, noter, belediye, tapu, kadastro ücretleri, miras, devir ve damga vergilerinden muaf tutulurlar.

Kentsel dönüşüm toplumsal refah ve ulusal güvenlik üzerinde nasıl bir etkiye sahiptir?

Özellikle deprem ve diğer doğal afetlere açık alanlarda, kentsel dönüşüm projeleri, toplumun refahı ve ulusal güvenliği artırmak için kritik öneme sahiptir. Bu projeler, afet risklerini azaltmak ve tehlikeli bölgelerde yaşam koşullarını iyileştirmek için esastır.

---

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,