İş Sözleşmesi Nedir?

İş sözleşmesi, işçi ve işveren arasında yapılan, her iki tarafın hak ve yükümlülüklerini belirleyen resmi bir belgedir. Bu sözleşme, işin niteliği, şartları ve işçinin alacağı ücret gibi önemli bilgileri içerir. İşveren, işçiyi işe almadan önce bu sözleşmeyi imzalatır ve bu sayede işçi, işe başlamadan önce detaylı bilgi edinir. İş sözleşmesi, işçinin haklarını korur ve işvereni de işçinin işini uygun bir şekilde yapacağına dair güvence altına alır.

İş Sözleşmesinin Özellikleri

İş sözleşmesi, işçi ve işveren arasındaki yasal ilişkinin sağlam ve işlevsel bir zemine oturtulabilmesini sağlar. İş sözleşmelerinin başlıca özellikleri şunlardır:

• Yazılı Olma Zorunluluğu: Kapsama süresi 1 yıl veya daha fazla olan iş sözleşmeleri yazılı olarak düzenlenmelidir.
• Vergi Muafiyeti: İş sözleşmesi belgeleri damga vergisi, resim ve harç kalemlerinden muaftır.
• Özel Şekil Şartı: İş sözleşmesi belgeleri yasada aksi belirtilmediği sürece özel bir şekle tâbi değildir.
• Bilgilendirme Zorunluluğu: Yazılı olmayan iş sözleşmelerinde işveren, işçiye çalışma koşulları, çalışma süresi, ücret ve ödenme tarihi gibi bilgileri bildirmek zorundadır. Aksi halde idari para cezası uygulanır.

İş Sözleşmesinin Unsurları

İş sözleşmesi, bazı temel unsurları içerir:

1. Taraflar: İşçi ve işveren.
2. İşin Tanımı: Yapılacak işin detaylı tanımı.
3. Çalışma Koşulları: Çalışma saatleri, dinlenme süreleri ve işyeri kuralları.
4. Ücret: İşçinin alacağı maaş ve ek ödemeler.
5. Sözleşme Süresi: Sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihleri (varsa).
6. Fesih Şartları: Sözleşmenin hangi durumlarda feshedilebileceği ve tarafların uyması gereken şartlar.

İş Sözleşmesi Türleri

Günümüzde birçok sektörde kullanılan iş sözleşmesi belgesinin 5 adet farklı türü vardır. Bu türler, işin süresine ve niteliğine göre farklılık gösterir:

1. Belirli Süreli İş Sözleşmesi: Belirli bir iş tamamlanana kadar ya da işverenin istediği noktaya ulaşana kadar geçerli olan sözleşmedir.
2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi: İşin belirli bir süreye göre yapılmadığını, toplam sürenin belli olmadığını belirten sözleşmedir.
3. Tam Süreli İş Sözleşmesi: İşçinin tam zamanlı olarak çalıştığını belirtir.
4. Kısmi Süreli İş Sözleşmesi: Haftalık çalışma saatlerinin tam süreli iş sözleşmesine göre daha az olduğu durumlarda kullanılır.
5. Çağrı Üzerine Çalışma Sözleşmesi: İşçinin belirli bir süre boyunca, işverenin ihtiyaç duyduğu zamanlarda çalışacağı durumlarda kullanılır.

Belirli Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

Belirli süreli iş sözleşmesi, işverenin belirlediği bir tarih aralığında işçinin çalışacağı durumlarda kullanılır. Bu tür sözleşmeler, genellikle proje bazlı işler veya sezonluk çalışmalar için tercih edilir. İşçi, belirli bir süre sonunda işten ayrılır ve işverenle olan yasal ilişkisi sona erer.

Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Özellikleri

• Süre Belirleme: İşveren ve işçi, sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihlerini açıkça belirler.
• Projeler ve Sezonluk İşler: Genellikle belirli projeler veya sezonluk işler için kullanılır.
• Fesih Hakkı: Sözleşme süresi dolmadan fesih, tarafların karşılıklı rızasıyla veya haklı sebeplerle yapılabilir.
• Yenilenme Durumu: Belirli süreli iş sözleşmesi, belirli koşullarda yenilenebilir; ancak sürekli olarak yenilenmesi, iş sözleşmesinin belirsiz süreli hale gelmesine yol açabilir.

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

Belirsiz süreli iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin süresiz bir çalışma ilişkisi kurduğu sözleşme türüdür. Bu tür sözleşmelerde işin ne zaman sona ereceği belirlenmez ve iş ilişkisinin süresiz olarak devam etmesi öngörülür.

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin Özellikleri

• Süre Belirlenmez: İş ilişkisinin ne zaman sona ereceği belirlenmez.
• İstikrar: İşçiye iş güvencesi sağlar ve uzun vadeli iş ilişkisi oluşturur.
• Fesih: Fesih bildirim süresi ve tazminat hükümleri uygulanır.

Tam Süreli ve Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri

Tam süreli iş sözleşmesi, işçinin tam zamanlı olarak çalışmasını sağlar. Genellikle haftalık 45 saatlik çalışma süresine göre düzenlenir. Kısmi süreli iş sözleşmesi ise işçinin daha az saatlerle çalışmasını öngörür ve bu süre tam süreli çalışmanın 2/3’ünden fazla olamaz.

İş Sözleşmesi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

1. İş sözleşmesi hangi durumlarda zorunludur? İş sözleşmesi, süresi 1 yıl veya daha fazla olan işler için yazılı olarak düzenlenmek zorundadır.
2. İş sözleşmesi yazılı olmak zorunda mı? Kapsama süresi 1 yıl veya daha fazla olan işlerde yazılı sözleşme zorunludur.
3. İş sözleşmesinin damga vergisi ödenir mi? Hayır, iş sözleşmeleri damga vergisi, resim ve harçlardan muaftır.
4. Yazılı olmayan iş sözleşmelerinde işverenin yükümlülükleri nelerdir? İşveren, işçiye genel çalışma koşulları, ücret, çalışma süresi gibi bilgileri yazılı olarak bildirmek zorundadır.
5. Belirli süreli iş sözleşmesi nedir? Belirli bir tarih aralığında işçinin çalışacağı durumlarda kullanılan sözleşme türüdür.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,