Fatura İptali ve Faturaya İtiraz

Ticari faaliyetlerde faturalar, alıcı ile satıcı arasındaki hukuki ve ticari ilişkinin belgesidir. Ancak bazen ticari ilişkilerde hatalı ya da yanlış düzenlenen faturalar olabilir ve bu durumda faturaya itiraz etmek veya faturayı iptal ettirmek gerekebilir. Türk Ticaret Kanunu (TTK) bu konuda tacirlere belli haklar tanımıştır. Peki, fatura iptali nasıl yapılır? Faturaya itiraz nasıl gerçekleştirilir? İşte, bu konuda bilinmesi gereken tüm detaylar…

Fatura İptali ve Faturaya İtiraz Nedir?

Faturaya itiraz, bir tacirin kendisine düzenlenen faturanın içeriğine katılmadığını, faturanın hatalı olduğunu veya sözleşmeye uygun olmadığını bildirdiği hukuki bir süreçtir. Türk Ticaret Kanunu’na göre, faturayı alan taraf, faturanın içeriğine itiraz etmek için belirli bir süreye sahiptir.

Fatura iptali ise, itiraz sonucunda faturanın geçersiz sayılması ve ticari işlemin belgelenmesi amacıyla düzenlenen yeni bir faturanın düzenlenmesi sürecidir.

Tacirlerin Faturaya İtiraz Süresi

Türk Ticaret Kanunu’nun 21/2. maddesine göre, bir tacir, faturayı aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde faturanın içeriğine itiraz edebilir. Bu süre içinde itiraz edilmemesi durumunda, fatura içeriği kabul edilmiş sayılır. Ancak bu durum aksi ispat edilebilir bir karinedir. Yani, faturanın hatalı olduğunu ispatlayan taraf, bu karinenin aksini ispat ederek faturanın içeriğini geçersiz kılabilir.

Faturaya İtiraz Nasıl Yapılır?

TTK’da faturaya itirazın nasıl yapılacağına dair kesin bir şekil şartı getirilmemiştir. Bu nedenle, faturaya itiraz farklı yollarla yapılabilir. Faturaya itiraz şekilleri şunlardır:

• Noter kanalıyla itiraz dilekçesi gönderilmesi
• Güvenli elektronik imza ile yapılan itirazlar
• Telgraf veya iadeli taahhütlü mektup ile itiraz
• Faturanın kabul edilmemesi ve geri gönderilmesi
• E-fatura kullanılıyorsa, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) üzerinden yapılan ret işlemleri

İtirazın bu 8 günlük süre içerisinde karşı tarafa ulaşması şart değildir. Bu süre içinde itirazın yapılmış olması yeterlidir. Ayrıca, sözlü itiraz da geçerli olabilir; ancak ispat yükü bu durumda faturayı alan tarafa aittir.

İtiraz Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Süresi içinde itiraz: Fatura alındıktan sonraki 8 gün içinde itiraz yapılmazsa, fatura içeriği kabul edilmiş sayılır.
• Kısmi itiraz: Eğer faturanın sadece bir kısmına itiraz ediliyorsa, itiraz edilmeyen kısma yönelik ödeme yapılmalıdır. Aksi halde, faiz ödeme riski doğabilir.
• Delillerin sunulması: Faturaya yapılan itirazın geçerliliğini kanıtlamak için delillerin sunulması gerekmektedir. Bu deliller arasında sözleşme, mal teslim belgesi veya hizmetin sözleşmeye aykırı olduğuna dair belgeler yer alabilir.

Faturaya İtiraz Edilmezse Ne Olur?

Eğer tacir, kendisine gelen faturaya 8 gün içinde itiraz etmezse, TTK uyarınca fatura içeriği kabul edilmiş sayılır. Bu durumda:

1. Fatura geçerli kabul edilir: Tacir, fatura içeriğini kabul etmiş sayılır ve itiraz hakkını kaybeder.
2. İspat yükü değişir: İtiraz edilmediği durumda, faturanın içeriği kabul edilmiş sayılır ve bu durumda faturayı düzenleyen kişinin faturanın içeriğini ispat etmesi gerekmeyecektir. Faturayı alan kişi, faturanın içeriğinin hatalı olduğunu ispat etmek zorunda kalacaktır.
3. Sözleşmeye aykırılıklar: Faturaya itiraz edilmemesi, fatura içeriğinde yazılı olan her şeyin sözleşmeye uygun olduğu anlamına gelmez. Fatura, ticari bir belge olmakla birlikte, taraflar arasında yapılan sözleşmenin bir parçası olarak değerlendirilir. Faturaya itiraz edilmemesi, faturada belirtilen ancak sözleşmede olmayan unsurların kabul edildiği anlamına gelmez.

Ticari Faturaların İptali Nasıl Yapılır?

Fatura iptal süreci, faturaya itiraz edilmesinin ardından gerçekleşir. Faturayı iptal ettirmek isteyen taraf, itiraz sürecini tamamladıktan sonra iptal talebinde bulunabilir. Faturanın iptali şu şekillerde gerçekleşir:

1. Faturanın geri gönderilmesi: Eğer fatura kabul edilmezse, fatura alıcı tarafından düzenleyene iade edilir. Bu, fatura iptalinin ilk adımıdır.
2. Yazılı itiraz: Fatura, itiraz süresi içinde noter kanalıyla veya iadeli taahhütlü mektupla itiraz edilirse, bu durumda fatura iptal edilebilir.
3. E-fatura iptali: E-fatura kullanıcıları, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) e-fatura iptal portalı üzerinden iptal işlemi gerçekleştirebilir. Temel e-faturalarda iptal hakkı sınırlı iken, ticari e-faturalarda ret butonu ile iptal işlemi yapılabilir.

E-Faturaya İtiraz ve İptal

E-faturalar, temel e-fatura ve ticari e-fatura olmak üzere iki türde düzenlenebilir. Bu iki türün itiraz ve iptal işlemleri farklıdır:

• Temel e-fatura: Temel e-faturada faturayı alan tarafın onayı aranmaz. Ret butonu olmadığından, harici yöntemlerle (noter, iadeli taahhütlü mektup vb.) itiraz edilebilir.
• Ticari e-fatura: Ticari e-faturalarda, faturaya ret butonu ile itiraz edilebilir. Bu itiraz, e-fatura platformu üzerinden gerçekleştirilir.

E-faturaya itiraz süresi de 8 gündür. Faturayı alan taraf, faturayı aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde itiraz etmezse, fatura içeriği kabul edilmiş sayılır.

Faturaya İtiraz ve Yargıtay Kararları

Yargıtay içtihatlarına göre, faturaya itirazda TTK’nın 18/3 maddesinde belirtilen şekil şartları geçerlilik değil, ispat şartı olarak değerlendirilir. Bu nedenle, belirtilen şekil şartlarına uyulmadan yapılan itirazlar da geçerli sayılabilir. Ancak, bu durumda ispat yükümlülüğü daha ağır olabilir.

Örneğin, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/4077 E., 2021/3351 K. kararında, faksla yapılan itirazın geçerli olduğu ve fatura itirazında şekil şartının esnetilebileceği kabul edilmiştir.

Sonuç

Ticari ilişkilerde faturaların düzenlenmesi ve bu faturalara itiraz edilmesi oldukça önemlidir. Türk Ticaret Kanunu’na göre tacirler, kendilerine gönderilen faturaya 8 gün içinde itiraz etmezse fatura içeriğini kabul etmiş sayılır. Bu nedenle, faturaya itiraz süreci dikkatle takip edilmeli ve yasal sürelere riayet edilmelidir. İtirazlar, noter kanalıyla, iadeli taahhütlü mektupla, faks veya e-fatura platformu üzerinden yapılabilir. Tacirlerin hak kaybına uğramaması için, itiraz sürecini doğru bir şekilde yürütmeleri ve gerekli belgeleri hazırlamaları büyük önem taşır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Faturaya itiraz süresi ne kadardır?
   Faturaya itiraz süresi, faturanın alındığı tarihten itibaren 8 gündür.
2. Faturaya nasıl itiraz edilir?
   Faturaya itiraz, noter, iadeli taahhütlü mektup, faks, güvenli elektronik imza veya e-fatura platformu üzerinden yapılabilir.
3. E-faturaya itiraz edilebilir mi?
   Evet, ticari e-faturalarda ret butonu ile, temel e-faturalarda ise harici yöntemlerle itiraz edilebilir.
4. Faturaya itiraz edilmezse ne olur?
   8 gün içinde itiraz edilmezse, fatura içeriği kabul edilmiş sayılır ve bu durumda itiraz hakkı kaybedilir.
5. Fatura iptali nasıl yapılır?
   Fatura iptali, itiraz sonucunda gerçekleştirilir. İtiraz edilen fatura geri gönderilir ve iptal işlemi başlatılır.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,