İradeyi Sakatlayan Nedenlerden Dolayı Tapu İptali ve Tescil Davası

1. İradeyi Sakatlayan Nedenler Nelerdir?

İradeyi sakatlayan nedenler, bir kişinin kendi rızası dışında veya yanıltıcı beyanlar sonucunda bir tapu devri işlemi gerçekleştirmesine yol açan hukuki durumları ifade eder.
✔ Türk Borçlar Kanunu (TBK) ve Medeni Kanun kapsamında değerlendirilir.
✔ Tapu işlemleri sırasında hata, hile (aldatma), korkutma (tehdit) ve gabin (aşırı yararlanma) gibi iradeyi sakatlayan durumlar yaşanabilir.

 

İradeyi Sakatlayan Durumlar ve Açıklamaları

İradeyi Sakatlayan Sebep	Açıklama
Hata (TBK 30-31)	Kişinin tapu işlemi sırasında yanlış bilgilendirilmesi veya yanılgıya düşmesi.
Hile (Aldatma) (TBK 36)	Karşı tarafın bilerek yanlış bilgi vererek kişiyi tapu işlemi yapmaya ikna etmesi.
Korkutma (Tehdit) (TBK 37)	Bir kişinin tehdit edilerek tapu devrini yapmaya zorlanması.
Gabin (Aşırı Yararlanma) (TBK 28)	Tapu işlemi sırasında bir tarafın diğeri üzerinde aşırı orantısız menfaat sağlaması.

Örnek:
Ali Bey, kardeşi tarafından “Eğer tapuyu devretmezsen aileden dışlanırsın” şeklinde tehdit edilirse, bu durum korkutma (tehdit) nedeniyle iradenin sakatlandığı anlamına gelir.

2. Tapu İptali ve Tescil Davası Nedir?

Tapu iptali ve tescil davası, hukuka aykırı tapu işlemlerinin iptali ve taşınmazın gerçek hak sahibi adına tescili için açılan davadır.
✔ Türk Medeni Kanunu (TMK) 1025. madde kapsamında düzenlenmiştir.
✔ İradeyi sakatlayan sebeplerden kaynaklanan tapu iptali davaları, hak düşürücü sürelere tabidir.

Örnek:
Bir kişi, hileyle kandırılarak tapusunu devrederse, tapunun iptali için dava açabilir.

3. Tapu İptali ve Tescil Davasında Hukuki Dayanaklar

Tapu iptali ve tescil davaları, şu hukuki dayanaklara dayanır:

Hukuki Dayanak	Açıklama
Türk Medeni Kanunu (TMK) 1025. madde	Hukuka aykırı olarak yapılan tapu işlemlerinin iptali ve taşınmazın gerçek hak sahibi adına tescili düzenlenmiştir.
Türk Borçlar Kanunu (TBK) 30-37. maddeleri	İradeyi sakatlayan nedenlerle yapılan işlemler geçersiz sayılabilir.
Yargıtay İçtihatları	Yargıtay kararları, davalarda rehber niteliğinde olup irade sakatlığına dayalı tapu iptali davalarında sıklıkla uygulanır.

Örnek:
Bir kişi, tapu devri sırasında “Bu işlem yalnızca teminat amaçlıdır” denilerek kandırıldıysa, Yargıtay kararları doğrultusunda tapu iptaline hükmedilebilir.

4. Tapu İptali ve Tescil Davasının Şartları

İradeyi sakatlayan nedenlerle tapu iptali ve tescil davası açabilmek için şu şartların bulunması gerekir:

✔ Tapu kaydının hukuka aykırı şekilde tescil edilmesi gerekir.
✔ Davacının, taşınmaz üzerinde hak sahibi olması gerekir.
✔ İrade sakatlığına dayalı durumun ispatlanması gerekir.
✔ Dava süresi içinde açılmalıdır (Hak düşürücü süreler geçmemiş olmalıdır).

Örnek:
Ayşe Hanım, bilerek yanlış yönlendirilerek tapusunu bir başkasına devretmişse, bu işlemin geçersiz olduğunu kanıtlamak için dava açabilir.

5. Tapu İptali ve Tescil Davası Açma Süresi (Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler)

İradeyi sakatlayan nedenlere dayalı tapu iptali ve tescil davaları, belirli süreler içinde açılmalıdır:

İrade Sakatlığı Nedeni	Dava Açma Süresi
Hata veya Aldatma (Hile) Nedeniyle	Hilenin öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıl içinde
Tehdit Nedeniyle	Tehdidin ortadan kalktığı tarihten itibaren 1 yıl içinde
Gabin (Aşırı Yararlanma) Nedeniyle	Sözleşmenin yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde

Örnek:
Ali Bey, tapu devrinden 2 yıl sonra kandırıldığını fark ederse, hak düşürücü süre geçtiği için dava açamaz.

6. Tapu İptali ve Tescil Davasında İspat Yöntemleri

Dava açan kişi, iradesinin sakatlandığını ispatlamak zorundadır.
✔ Tanık beyanları
✔ Sözleşmeler, yazışmalar
✔ Bilirkişi raporları
✔ Ses kayıtları, mesajlar, e-postalar

Örnek:
Bir kişi, tapusunu tehditle devrettiğini gösteren mesaj kayıtlarını mahkemeye sunarak iddiasını kanıtlayabilir.

7. Tapu İptali ve Tescil Davası Açma Süreci

Aşama	Açıklama
1. Dava Dilekçesi Hazırlanır	Yetkili Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurulur.
2. Deliller Sunulur	Tanıklar, yazışmalar, belgeler mahkemeye sunulur.
3. Bilirkişi İncelemesi Yapılır	Mahkeme, tapu kaydı ve işlem sürecini inceler.
4. Karar Verilir	Tapunun iptaline veya davanın reddine karar verilir.

Örnek:
Mahkeme, hilenin varlığını tespit ederse, tapunun iptaline ve eski sahibine tesciline karar verebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Tapu iptali davası hangi mahkemede açılır?

   Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir.

2. Tapu iptali davası ne kadar sürer?

   Ortalama 12-24 ay sürebilir.

3. Tehdit nedeniyle tapu devredildiyse ne yapılmalı?

   Tehdit sona erdikten sonra 1 yıl içinde dava açılmalıdır.

4. Davada tanık beyanı yeterli midir?

   Evet, ancak yazılı delillerle desteklenmesi önerilir.

5. Tapu iptal edilirse tazminat alınabilir mi?

   Evet, uğranılan zarar için tazminat davası açılabilir.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,