Kripto Varlık Düzenlemesi Nedir?
Kripto varlıklara yönelik düzenlemeleri içeren “Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenleme, Türkiye’de kripto varlık ekosistemine dair ilk yasal çerçeveyi oluşturarak sektörde önemli bir adım atılmasını sağladı. Yeni düzenleme ile kripto varlıkların tanımı, hizmet sağlayıcılarının yükümlülükleri ve faaliyet esasları net bir şekilde belirlenmiş oldu.
Kripto Varlık ve Cüzdan Tanımları
Kanuna göre, “cüzdan” kripto varlıkların transfer edilebilmesini ve bu varlıkların ya da bu varlıklara ilişkin özel ve açık anahtarların çevrim içi veya çevrim dışı olarak depolanmasını sağlayan yazılım, donanım, sistem ya da uygulamalar olarak tanımlandı. Bu cüzdanlar, kripto varlık sahiplerinin dijital varlıklarını güvenli bir şekilde saklamalarını ve transfer etmelerini mümkün kılar.
“Kripto varlık” ise dağınık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik ortamda oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıkları ifade eder. Bu tanım, Bitcoin ve Ethereum gibi popüler kripto paraların yanı sıra çeşitli dijital tokenları da kapsar.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları
Yeni düzenlemeye göre, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) izin alınması zorunlu kılınmıştır. Bu hizmet sağlayıcılar, sadece Kurul tarafından belirlenen faaliyetleri yerine getirebileceklerdir. Hizmet sağlayıcıların kuruluşlarına, faaliyetlerine, ortaklarına, yöneticilerine, personeline, organizasyonlarına, sermayelerine ve sermaye yeterliliğine ilişkin esaslar SPK tarafından belirlenecektir.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, sistemlerinin güvenli bir şekilde yönetilebilmesini sağlayabilmek için gerekli düzenlemeleri yapmak, eksiksiz bir şekilde önlemleri almak ve gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluşturmakla yükümlüdür. Ayrıca, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları konularında Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun (TÜBİTAK) belirleyeceği kriterlere uygunluk aranacaktır. Bu, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının teknolojik olarak güçlü ve güvenli sistemler kurmalarını ve işletmelerini sağlayacaktır.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Ortaklarının Şartları
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının belirli şartları taşıması gerekmektedir. Ortakların müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, iflasın ertelenmesi kararı verilmemiş olması ve ilgili kanunlarda sayılan suçlardan mahkumiyetinin bulunmaması gibi şartlar aranmaktadır. Ayrıca, ortakların gerekli mali güce ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip olması gerekmektedir. Bu şartlar, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının güvenilir ve şeffaf bir şekilde faaliyet göstermesini amaçlamaktadır.
Kripto Varlıkların Saklanması ve Transferi
Kripto varlıkların saklanması ve transferi de yeni düzenleme ile detaylandırılmıştır. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşterilerin kripto varlıklarının veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanmasını, yönetimini veya SPK tarafından belirlenecek diğer saklama hizmetlerini yerine getirecektir. Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklar, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığından ayrı tutulacak ve bu varlıklar haczedilemeyecek veya rehin edilemeyecektir. Bu, müşterilerin varlıklarının güvenliğini ve korunmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Sorumlulukları
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşterilerin kripto varlık transfer işlemlerinde Kurul ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) tarafından yapılan düzenlemelere uyacaktır. Transfer mesajlarında gönderici ve alıcıya ilişkin olarak yer alması öngörülen bilgi ve veriler, kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından güvenli bir şekilde gönderilecektir. Bu amaçla dağıtık defter teknolojisi, bağımsız bir mesajlaşma platformu veya uygulama ara yüzü gibi yazılım uygulamaları kullanılabilecektir.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Denetimi ve Yaptırımlar
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hukuka aykırı faaliyet ve işlemleri durumunda, Sermaye Piyasası Kanunu’nun 96. maddesi uygulanacaktır. Ayrıca, izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde bulunanlar için de çeşitli tedbirler ve yaptırımlar öngörülmektedir. Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılacaktır. Bu durumlarda, SPK içeriğin çıkarılmasına veya erişimin engellenmesine karar verebilecektir.
Müşterilere Ait Nakit ve Kripto Varlıkların Korunması
Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklar, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığından ayrı tutulacak ve bu varlıklar haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek, iflas masasına dahil edilemeyecek ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacaktır. Bu düzenleme, müşterilerin varlıklarının korunmasını ve güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca, müşterilerin kripto varlık transferlerinin gerçekleştirildiği cüzdanlara ve fon transferlerinin gerçekleştirildiği hesaplara ilişkin kayıtlar, kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından güvenli, erişilebilir ve takip edilebilir şekilde tutulacaktır.
Yatırım Danışmanlığı ve Portföy Yöneticiliği
Kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği yapılmasına ilişkin usul ve esaslar da Kurul tarafından belirlenecektir. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, yayın, ilan, reklam ve duyurular ile her türlü ticari iletişimle ilgili olarak Kurulca belirlenen esaslara uyacaklardır.
Geçiş Hükümleri
Yeni düzenleme, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerine ilişkin geçiş hükümlerini de içermektedir. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenler, belirlenen süre içinde Kurul’a başvuruda bulunarak faaliyet izni almak zorundadır. Aksi takdirde, bu kuruluşlar tasfiye sürecine gireceklerdir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Kripto varlık düzenlemesi ne zaman yürürlüğe girdi? Yeni kripto varlık düzenlemesi, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyete başlaması için hangi kuruluştan izin alması gerekiyor? Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyete başlaması için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) izin alması gerekiyor.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının taşıması gereken şartlar nelerdir? Ortakların müflis olmaması, konkordato ilan etmemiş olması, gerekli mali güce ve dürüstlük ve itibara sahip olması gibi şartları taşımaları gerekmektedir.
- Müşterilere ait kripto varlıklar nasıl saklanacaktır? Müşterilere ait kripto varlıklar, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığından ayrı tutulacak ve güvenli, erişilebilir ve takip edilebilir şekilde kayıt altına alınacaktır.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının bilgi sistemleri denetimi kim tarafından yapılacaktır? Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının bilgi sistemleri denetimi, SPK tarafından ilan edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılacaktır.
Bu kapsamlı düzenleme, Türkiye’de kripto varlık sektörünün güvenli ve şeffaf bir şekilde faaliyet göstermesini sağlamak amacıyla atılmış önemli bir adımdır. Kripto varlık ekosisteminin gelişimi ve kullanıcıların güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır.
Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.
Saygılarımızla,