Dava Harçları ve Masrafları

Adalet arayışı içinde olan bireyler, mahkemeye başvurduklarında dava açma süreciyle birlikte bazı yargılama giderleriyle karşılaşırlar. Bu giderler; harçlar, vekalet ücreti ve çeşitli masraflardan oluşur. Dava harçları ve masrafları, hukuki süreçlerin vazgeçilmez bir parçasıdır ve doğru şekilde hesaplanması büyük önem taşır. Peki, mahkeme harçları ve yargılama giderleri nelerdir? Nasıl hesaplanır? İşte dava açmadan önce bilinmesi gerekenler!

Mahkeme Harçları Nedir?

Devlet, mahkemeler aracılığıyla adalet hizmeti sunarken, bu hizmetten faydalanan kişilere bazı yargılama harçları ve giderler yükler. Harçlar, devletin sunduğu yargılama hizmeti dolayısıyla kişilerin ödediği ücretlerdir. Bu harçlar, Harçlar Kanunu’na göre belirlenir ve dava türüne, davanın konusu ve değerine göre değişiklik gösterir.

Mahkeme Harç Türleri

Mahkeme harçları, maktu ve nispi olarak ikiye ayrılır:

• Maktu Harçlar: Sabit bir tutar üzerinden belirlenen harçlardır. Dava konusu para ile değerlendirilemiyorsa maktu harç alınır. Örneğin, boşanma davaları gibi parasal değeri olmayan davalarda maktu harç geçerlidir.
• Nispi Harçlar: Davanın konusu para ile değerlendirilebiliyorsa, harç dava konusunun değerine göre nispi olarak hesaplanır. Örneğin, tazminat davalarında dava değerinin belli bir yüzdesi üzerinden nispi harç alınır.

Dava Harç Türleri ve Hesaplamaları

1. Başvurma Harcı: Davanın açılması sırasında ödenmesi gereken ilk harçtır. Bu harç, davanın türüne göre sabit bir tutar olarak belirlenir. 2024 yılı için başvurma harcı 427,60 TL olarak uygulanmaktadır.
2. Celse Harcı: Tarafların duruşmanın ertelenmesine neden oldukları durumlarda ödenen harçtır. Bu harç da sabit olup, duruşma sayısına göre hesaplanır.
3. Karar ve İlam Harcı: Konusu para ile değerlendirilemeyen davalarda maktu, konusu para ile değerlendirilebilen davalarda ise nispi olarak alınan harçtır. Nispi harçlarda, dava değerine göre belirlenen bir yüzdelik oran üzerinden hesaplama yapılır.
4. Keşif Harcı: Mahkemenin, olay yerinde inceleme yapması gerektiğinde talep edilen harçtır. Keşif, hakim tarafından gerçekleştirilir ve keşif giderleri mahkeme tarafından hesaplanarak davacıya bildirilen avans şeklinde ödenir.

Mahkeme Masrafları Nelerdir?

Mahkeme masrafları, harçlar ve vekalet ücretine ek olarak davanın yürütülmesi için yapılan tüm harcamalardır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)‘ya göre mahkeme masrafları şunlardır:

• Tebliğ ve Posta Giderleri: Mahkemeye yapılan bildirimler ve gönderimler için ödenen masraflardır.
• Dosya ve Evrak Giderleri: Dava dosyasının düzenlenmesi ve ilgili belgelerin hazırlanması için yapılan giderlerdir.
• Keşif, Bilirkişi ve Tanık Giderleri: Mahkemeye sunulan delillerin değerlendirilmesi sırasında ödenen bilirkişi ve tanık ücretleri bu kapsama girer.
• Resmi Belgeler İçin Ödenen Bedeller: Resmi dairelerden alınan belgeler için ödenen harç, vergi ve diğer ücretlerdir.
• Yol ve Konaklama Giderleri: Tarafların duruşmalara katılımı sırasında yapılan seyahat ve konaklama masraflarıdır.

Gider Avansı Nedir?

Gider avansı, dava sürecinde yapılan masrafların karşılanması için taraflardan alınan avanstır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 120. maddesi gereği, davacı dava açarken harçlarla birlikte gider avansı yatırmak zorundadır. Bu avans, davanın yürütülmesi için gerekli olan tebligat, bilirkişi, tanık dinlenmesi gibi masrafları kapsar.

Eğer gider avansı yatırılmazsa, mahkeme davayı reddedebilir. Ayrıca dava sırasında avansın yetersiz kaldığı durumlarda mahkeme, eksikliğin tamamlanması için süre verir. Verilen süre içinde eksiklik tamamlanmazsa dava, dava şartı yokluğundan reddedilir.

Mahkeme Harç ve Gider Hesaplama Örneği

Örneğin, 30.000 TL’lik bir alacak davası açacağınızı varsayalım. Bu durumda ödenmesi gereken harçlar ve giderler şu şekilde hesaplanır:

• Başvurma Harcı: 427,60 TL
• Peşin Harç:000 TL alacak için peşin harç 512,33 TL olarak hesaplanır.
• Gider Avansı:120,00 TL
• Vekalet Pulu: 96,00 TL
• Vekalet Harcı: 60,80 TL

Toplam: 2.216,73 TL

Bu tutar, sadece dava açma aşamasında ödenmesi gereken temel harç ve giderleri kapsar. Dava süresince yapılacak keşif, bilirkişi incelemesi gibi ek masraflar bu tutara dahil değildir.

Aile ve Asliye Hukuk Mahkemeleri Harç ve Gider Örnekleri

1. Aile Mahkemesi Örneği (Boşanma Davası):

• Başvurma Harcı: 427,60 TL
• Peşin Harç: 427,60 TL
• Gider Avansı:120,00 TL
• Vekalet Pulu: 96,00 TL

1. Toplam: 2.132,00 TL
2. Asliye Hukuk Mahkemesi Örneği (30.000 TL Alacak Davası):

• Başvurma Harcı: 427,60 TL
• Peşin Harç: 512,33 TL
• Gider Avansı:120,00 TL
• Vekalet Pulu: 96,00 TL

1. Toplam: 2.216,73 TL

Sonuç

Dava harçları ve masrafları, adalet hizmetinin sunulması sırasında devletin talep ettiği yargılama giderleridir. Mahkemeye başvurmadan önce bu giderlerin doğru hesaplanması, davanın süreci açısından büyük önem taşır. Her dava türüne göre farklılık gösteren harç ve masraf hesaplamaları yapılmadan, yüksek tutarlarla karşılaşılabilir. Bu nedenle, davacıların dava açmadan önce harç ve masraf hesaplama işlemlerini titizlikle yapması önerilir.

SSS – Dava Harçları ve Masrafları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1. Dava açarken hangi harçlar ödenir?
   Dava açarken başvurma harcı, peşin harç ve gider avansı ödenir.
2. Peşin harç nedir?
   Peşin harç, dava konusu para ile değerlendirilebiliyorsa, dava değerine göre nispi olarak alınan harçtır.
3. Gider avansı ne zaman ödenir?
   Gider avansı, dava açılırken ödenir ve dava süresince yapılan masrafları karşılamak için kullanılır.
4. Vekalet pulu nedir?
   Vekaletnameye yapıştırılan pul, vekaletin geçerli olabilmesi için zorunludur.
5. Dava harçları iade edilir mi?
   Dava harçları, davanın sonunda mahkeme kararıyla haksız bulunan taraftan alınarak, haklı bulunan tarafa iade edilebilir.

Konu ile ilgili herhangi bir soru veya talebiniz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilir, dilediğiniz takdirde online danışmanlık hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Saygılarımızla,